15 KiB
| title | date | categories | tags | author |
|---|---|---|---|---|
| Pardus Ekibinden Ali Rıza ile Röportaj | 2023-02-14 15:00:00 +3000 | Reportages | linux pardus tubitak duzenlenecek | asandikci |
Ankara'da düzenlenen 5. Verimlilik ve Teknoloji Fuarı kapsamında birçok stand ve etkinliğin yanında Pardus standı da vardı. Ben de hazır Ankara'da iken hem Pardus ekibi ile konuşmak hem de fuarı gezmek için alana gittim. Ekip ile tanıştıktan sonraki gün hazır ekibi yerinde bulmuşken neden bir röportaj yapmayayım dedim. Soruları hazırlamak için Yusuf İpek'in Discord kanalındanki değerli arkadaşlara danıştım, kendilerine müteşekkirim. Şimdi yanıtları bu blogun devamında soru-cevap şeklinde paylaşıyor olacağım.
1. Pardus ETAP neden Windows'tan gelen öğretmenler ve öğrenciler için Windows benzeri bir arayüz ile gelmiyor? Neden varsayılan olarak mesela GNOME kullanıyor ama özelleştirilmiş bir versiyonunu kullanmıyor ?
Bunun en büyük sebebi Milli Eğitim Bakanlığı ile yapılan anlaşmalar gereği, onların istekleri doğrultusunda arayüz tasarladığımızdan dolayı o şekilde. İkincisi de Windows da çok kullanışlı bir sistem değil aslında biz bunu fark ettiğimiz için tahtalarda daha kullanışlı hâle getirmek için ona (Windows'a) benzemesinin gerekmediğini düşünüp ona göre bir tasarım yaptık.
2. Pardus etap neden wine önyüklü bir biçimde gelmiyor? En azından farklı imaj dosyaları harici çoğu imajda önyüklü olarak gelmiyor. Gelmesinin istenme sebebi de çoğu z-kitap vb. uygulamanın sadece wine üzerinden çalıştırılabiliyor olması.
Yani burada asıl mantık şu: O z-kitap ların windows versiyonlarını çıkarıp alın kullanın tarzı bir yaklaşımdan ziyade bunu özellikle linux tarafına uyarlamalarını istememizden dolayı böyle bir şey ortaya çıktı ve isteyen kişiler için de direkt wine ile gelen imajlar da var zaten. Resmi imajlar diye bir bölüm var, oraya basarsanız görebilirsiniz.
3. Pardus neden varsayılan olarak libre office kullanıyor da onlyoffice kullanmiyor? en azından çoğu kullanıcı için microsofta uyumlulugu daha iyi.
Onlyoffice görünüş olarak microsoft officeye benziyor olabilir fakat uyumluluk ve belge formatının asıl üreticisinin libre office olmasından dolayı libre office'i tercih ediyoruz. Libre Office alıştıktan sonra herhangi bir arayüz sıkıntısı olmuyor zaten.
4. Pardus ETAP gibi sürümler immutable yapılmayı düşünülüyor mu ya da bir immutable sürüm yapmayı düşünüyorlar mı. Mesela sadece Flatpak vb. yöntemlerle uygulama kurulabilecek bir sürüm
Şu anda öyle bir planımız yok, isteyen kendisi bu şekilde ayarlayabilir.
5. Pardusun online kurulum seçeneği neden yok, paket ekleme çıkarma ve DE seçme vb. kurulum öncesi işlemleri için
Online kurulum isosunu diyorsun, o var. Depo üzerinden indirilebiliyor. Sitede insanlar yanlışlıkla onu indirip niye kuramıyorum diye kafaları karışmasın diye eklemedik
6. Neden package updater ile pardus updater aynı sistem içerisinde bulunuyor, upgrade geldiğinde package updater karşımıza çıkıyor ama pardus mağazanın içinde de var.
Onu ileride kaldırmayı düşünüyoruz
-benzer bir şey deb paket yükleyicisinde de olmuştu, yeterince geliştirince diğerini kaldıracaksınız sanırım-
Aynen
7. Pardus kernel konfigrasyonlarında herhangi bir değişiklik yapıyor musunuz, eklenen bir patch var mı?
Yok, direkt debian kerneli
8. BTRFS hakkında ne düşünüyorsunuz? varsayılan kurulumda BTRFS'i neden seçmiyorsunuz?
BTRFS kurumsal yerlerde çok gerekli bir özellik değil ayrıca kurulum aşamalarının da karmaşıklaşmasına sebep oluyor. Fakat manuel olarak kurulumu yapabilirsiniz, sitemizde de bununla ilgili bir içerik paylaştık zaten. Kurumlar bir sıkıntı olduğu zaman direkt imaj basıp geçmeyi tercih ediyor zaten.
9. Depodaki paketleriniz genel olarak eski ve örneğin FirefoxESR kullanılıyor, bu nedenden dolayı Kurumsal ve bireysel kullanıcılar için farklı iso yapma planınız var mı?
Şu an için yok, biz şu anda kararlılık üzerine odaklanıyoruz.
10. Neden systemd bootloaderini kullanmıyorsunuz da grub kullanıyorsunuz ?
Debianda varsayılan olarak gelen o olduğu için. Bir de bir sıkıntı çıktığı zaman grub'da konsola girdiği için bazı komutlar ile hatanın ne olduğunu da anlayabiliyoruz.
11. Paketleri derlediğiniz sunucuda hangi dağıtımı kullanıyorsunuz?
Debian. Pardus için derleme yaptığımız imajlar var, o imajların üzerinde bütün derleme araçları kurulu geliyor, onu kullanarak derliyoruz. Hem işimizi kolaylaştırıyor hem de neyin neye bağlı olduğunu görebiliyoruz. Aslında pardus kullanıyoruz bi bakıma ama debiandan çok bir farkı yok
12. Neden okullarda pardus zorunlu hale getirilmiyor, okulun bir bilişimcisi varsa hemen windowsa dönüştürüyor. Bunun için aldığınız bir önlem var mı?
O bizden ziyade Milli Eğitim Bakanlığı ile ilgili bir durum
-Anlıyorum ama şunları da eklemek istiyorum: tahta.etap.gov.tr adresinde bir veri paylaşıyorsunuz. Bizzat arkadaşlar ile o verileri inceledik ve tutarlı olmadığı kanısına vardık, o verilerin pardus etap kurulu gelen tahta sayısı olduğunu düşünüyorum ben. Bizim okulda da varmış bir tane ama benim haberim yok mesela-
3 ay ele alınmayan makineler database'den düşüyor. interneti olmayabilir, bozuk olabilir 3 ay boyunca mesela, o zaman da sistemden düşüyor
13. Gibux'a nasıl bakıyorsunuz, gibux yerine pardus kullanılamaz mıydı, neden kendi işletim sistemini yapmışlar bir daha? Tübitak ve Gelir Idaresi başkanlığının kararları ile ilgili şeyler mi?
Hem o şekilde olabilir, hem de sistemlerinin tamamının kontrolünün kendilerinde olmasını istemiş olabilirler.
-arkadan başka biri: Bir de tam 2013 zamanlarına denk gelmişti, o arada bi kopukluk\karmaşa var...-
Aynen, iletişimsizlikten dolayı da olabilir...
14. Pardusu yaygınlaştırmak için başka çalışmalarınız var mı?
Bu tür etkinliklerde, teknofestte varız. Çevremiz ile paylaşıyoruz, Kurumlar ile bazı anlaşmalarımız oluyor.
15. Pardus debian tabanına geçtiği zaman sanırım bazı geliştiriciler pisi linux adında devam ettiler. Onların bu yönden ilerlemeye çalışma sebepleri nedir. Acaba onların şu anda olduğu gibi bu yönden gidilseydi acaba daha iyi mi olurdu
O konuda benim tecrübem var. Çünkü ben de bi ara onların arasındaydım, eskiden kalma bazı teknolojileri artık günümüzde kullanmak çok mantıklı değil. Hız bakımından olsun, daha modern teknolojiler olsun. O yüzden bazı şeylerin yenilenmesi gerektiğini düşünüyorum ben, buna en basit örnek de mesela debiandaki apt paket sistemi, yıllardır -25 civarı- aynı mantık ile gidiyor. bu yüzden paket yazması en zor dağıtımlardan birisi. Çünkü yeterince modern değil, onun yanında arch linux un paket yapısına baktığınızda gayet modern bir paket yapısına sahip. Fakat debian kadar uzun bir süre geliştirilip test edilmediği için onun kadar stabil bir yapıya da sahip değil. Bizim burada asıl amacımız taban oluşturmak olmadığı için biz debianı tercih ettik.
-Stabilite için yani?-
Aynen. Yani bazı şeylerin modernize edilmesi lazım haklısınız. Pisi linux konusunda da şunu söyleyeyim. Belki pisi linux kullanan arkadaşlar biraz kızabilir. Aslında yaptıkları şey 2011den sonraki bütün sadece paketleri güncellemek, bunun haricinde herhangi bir göze dokunur bir gelişme yok dediğin gibi ölü dağıtım haline geldi.
-Acaba mesela pardus bir yandan destek verseydi ölmeyip pardusun gelişmesine de katkı sağlayabilir miydi ?-
Ona yönelik de şöyle, ben 2016 yılında pisi linuxtan desteğimi tamamen çektim, yaptığınız iş kötü, geleceği yok gibisinden. Kendim projeler yapmaya başladım, önce onların -eski pardusun- tabanını alıp modernize etmeye başladım. Ordan da bir şey çıkmayınca hani ondan sonra kendim tekrar paket sistemi tasarlayım gibi bir uğraşlara girdim ve gerçekten aşırı uğraştırıcı ve zor bir iş. Anca siyah ekranda bir pencere çıkartabiliyorum