diff --git a/_site/about/index.html b/_site/about/index.html
index 3f1002f..c000c59 100644
--- a/_site/about/index.html
+++ b/_site/about/index.html
@@ -1 +1 @@
- About Me | Aliberk Sandıkçı
About
About Me
Software Enthusiast FOSS Advocate High School Student Linux User 🐧
I love programming, learning new things (about everything but especially about new technologies), open source methodology, reading science-fiction and biking.
I speak Turkish native and English as intermediate. Also I know basic words in German and Russian.
I am interested in network technologies, operating systems, artificial intelligence, algorithms, and back-end development
I also spend my spare time with cybersecurity, web development and playing drum/piano
Trying to use my own network services as alternative to services of big companies. I don’t use any Google, Microsoft, Amazon, Apple services actively. Instead of them, i use my own cloud service (Nextcloud), social media service (Firefish - Fediverse), git service (Forgejo), news service (FreshRSS) … Tries to be a conscious user in technology world!
I am Pardus and TEMA Volunteer.
I have also made internship in TÜBİTAK with Pardus & Liderahenk Team for 2 month, see project
Using Arch based GNU/Linux distribution CachyOs (with KDE desktop environment and Xorg display server) in daily usage. Still trying random operating systems, GNU/Linux distributions in virtual machine
Software Enthusiast FOSS Advocate High School Student Linux User 🐧
I love programming, learning new things (about everything but especially about new technologies), open source methodology, reading science-fiction and biking.
I speak Turkish native and English as intermediate. Also I know basic words in German and Russian.
I am interested in network technologies, operating systems, artificial intelligence, algorithms, and back-end development
I also spend my spare time with cybersecurity, web development and playing drum/piano
Trying to use my own network services as alternative to services of big companies. I don’t use any Google, Microsoft, Amazon, Apple services actively. Instead of them, i use my own cloud service (Nextcloud), social media service (Firefish - Fediverse), git service (Forgejo), news service (FreshRSS) … Tries to be a conscious user in technology world!
I am Pardus and TEMA Volunteer.
I have also made internship in TÜBİTAK with Pardus & Liderahenk Team for 2 month, see project
Using Arch based GNU/Linux distribution CachyOs (with KDE desktop environment and Xorg display server) in daily usage. Still trying random operating systems, GNU/Linux distributions in virtual machine
diff --git a/_site/donate/index.html b/_site/donate/index.html
index 058db4c..eea50c0 100644
--- a/_site/donate/index.html
+++ b/_site/donate/index.html
@@ -1 +1 @@
- Buy me a Coffee ☕ | Aliberk Sandıkçı
Buy me a Coffee ☕
Buy me a Coffee ☕
I work on free/libre and open source software and offer free services. General hosting and stuff costs around 890₺ (~$30), so feel free to donate in order to help me keep everything up and running!
I work on free/libre and open source software and offer free services. General hosting and stuff costs around 890₺ (~$30), so feel free to donate in order to help me keep everything up and running!
diff --git a/_site/posts/android-foss-apps/index.html b/_site/posts/android-foss-apps/index.html
index f8d85ae..f27b565 100644
--- a/_site/posts/android-foss-apps/index.html
+++ b/_site/posts/android-foss-apps/index.html
@@ -1 +1 @@
- Android Cihazlar için Açık Kaynak / Özgür Yazılım Uygulama Alternatifleri | Aliberk Sandıkçı
Post
Android Cihazlar için Açık Kaynak / Özgür Yazılım Uygulama Alternatifleri
Android Cihazlar için Açık Kaynak / Özgür Yazılım Uygulama Alternatifleri
Günümüzde gizlilik ve güvenlik en önemli konulardan biri. Bunu sağlamanın en garanti yollarında biri ise kullandığımız uygulamaların açık kaynak olmasına dikkat etmek. Bu tarz uygulamaların kaynak kodu herkese açık bir şekilde görüntülenebildiği için hem güvenlik yamaları daha hızlı bir şekilde gelmekte hem de gizlilik ile ilgili kafamızda bir soru işareti oluşmamakta. Dolayısı ile bu uygulamaları teknolojik cihazlarımızda kullanmamız büyük bir önem taşımaktadır. Bu yazımızda sizin için hem gizlilik ve güvenliğinizi sağlayacak hem de verimliliğinizden geri bırakmayacak açık kaynak kodlu Android uygulamalarına yer vermek istedik.
Uygulama Mağazaları
Burada paylaşacağım diğer tüm uygulamalar için öncelikle bu mağazalardan bir veya birkaçını indirmek işini kolayaştıracak ve otomatik güncelleme almanızı sağlayacaktır. Bu başlık altında Google Play Store için alternatif uygulamaları bulabilirsiniz.
Açık kaynak kodlu uygulamaların toplandığı bir mağaza. Kendi uygulama listenizi ekleyebildiğiniz gibi bu listedeki tüm uygulamaları bulmak için IzzyOnDroid reposunu da eklemek isteyebilirsiniz.
Benzer alternatif-1: AuroraDroid
Varsayılan olarak daha fazla özelliği var ama hem aktif olarak geliştirilmiyor hem de görece yavaş çalışıyor. Bir de bazı uygulamaların ikonları gözükmemekte
Play Store için alternatif arayüz. paralel uygulama yükleme, uygulamdaki izleyicileri(tracker) gösterme benzeri güzel özellikleri var. Anonim olarak veya Google Hesabınız ile giriş yaparak kullanabilirsiniz.
GitHub, GitLab vb. bir linkten uygulamayı direkt siteden güncellemek için. Anında güncel tutmak istediğiniz veya üstteki diğer mağazalarda bulamadığınız uygulamalar için kullanılabilir.
Özelleştirilebilir kamera uygulaması. Hem Profesyonel fotoğrafçılar hem de günlük kullanıcılar için vazgeçilmez. Otomatik fotoğraf hizalayıcı, açı göstergeleri, gelişmiş odak noktası ayarları, iso ve estantene ayarları ve benzeri bir çok diğer kamera uygulamasında olmayan özelliklere sahip.
Gelişmiş kullanıcılar için özelleştirilebilir Mail arayüzü. Mail arayüzü, hesaplar, bildirimler, mail klasörleri, filterler için birçok özelleştirme yapmayı sağlıyor.
Görevler uygulaması, etiketler ve farklı kategoriler oluşturulabiliyor. Markdown desteği, görev önceliği, başlangıç/bitiş tarihi ekleme, alt görev ekleme vb. zengin özelliklere sahip . Aynı zamanda DAVx5, Nextcloud, Google Tasks vb. servisler ile de senkronize edilebiliyor.
Reklamsız YouTube deneyimi. Google hesabı gerektirmiyor. Videolar x3 hızlandırılabiliyor, ses olmayan kısımlar otomatik atlanabiliyor ve videolar indirilebiliyor. Görece eski bir arayüze sahip olsa da oldukça işlevsel
Podcast dinlemek için mükemmel bir uygulama, birçok farklı podcast uygulamasından podcast çekebiliyor ve ses hızlandırma/senkronizasyon gibi gelişmiş özelliklere de sahip
Reklamsız spotify. Spotify hesabını bağlayabiliyorsunuz ve playlist oluşturma/üretme vb. değişik özelliklere sahip. Müzikleri YouTube üzerinden çekmekte ve Piped API'yı da kullanılabiliyor. Biraz yavaş ve buglu.
Sade ama güçlü medya oynatıcı. Benim için VLC'den öne çıkan yanı aynı anda iki farklı altyazı eklenebilmesi. Varsayılan olarak biraz daha hantal olabiliyor ama ayarlardan birçok performans ayarı yapılabiliyor (eski tip türkçe altyazılarda sıkıntı çıkabiliyor, öncesinde dönüştürme işlemi gerekebiliyor)
Geliştirme aşamasında, 15 tane sosyal medya uygulamasını (whatsapp, telegram, discord vb.) tek bir uygulamadan yönetebilecekmişiz, kapalı beta sırasına girmek isteyebilirsiniz.
Akıllı bilekli ve saatler için açık kaynak mobil uygulama alternatifi, yaklaşik 1 senedir MiBand cihazım ile sorunsuz bir şekilde kullanıyorum ve daha birçok cihaz ile de sorunsuz çalışmakta.
Yürüyüş için istatistik ve konum geçmişi vb. Gadgetbridge ile uyumlu bir şekilde çalıştığı için bu başlık altına aldım ama akıllı bileklik/saat olmadan da kullanabilirsiniz.
Kendi Gitea veya Forgejo sunucusu olanlar kullanabilirler
Root Kullanıcıları İçin
Telefonu bizzat Rootlamadığım için burada vereceğim örnekler sığ olacaktır. Hâlihazırda cihazını rootlamış olanlar yorumlarda önerilerini yazabilirler.
Diğer Uygulamalar ve Kategorize Etmeye Üşendiklerim .d
Table Habit (mhabit)
LibreSudoku
lichess
Aliucord (telemetri kapatılmış discord, obtanium ile indirebilirsiniz.)
Binary Eye (barkod okuyucu)
Arity (2 ve 3 boyutlu görüntüleme özelliği olan hesap makinesi)
WhatsDeleted (silinen WhatsApp mesajlarını görmek için )
Semitone (müzik ile uğraşanlar için metronom uygulaması)
Vector Camera
OpenKeychain
Bitwarden
Myne
Logcat
Termux (telefon terminali)
Shelter (uygulamaları ikinci kere yüklemek ve ayırmak için)
LibreSpeed (speed test uygulaması)
SD Maid SE (telefonda yer boşaltmak için)
RHVoice (TTS motoru, ne yazık ki Türkçesi yok)
Openreads (kitap listesi uygulaması)
Florisboard (klavye uygulaması)
Alternatif bulamadıklarım
Türkçe TTS (Text-to-speech) motoru
STT (Speech-to-text) motoru (Türkçe/İngilizce) (Kõnele var ama doğru düzgün ayarlamaya fırsatım olmadı)
WebView alternatifi (Mozilla geckoview üzerinde çalışıyor sanırım ama emin değilim)
Zamanlanmış mail gönderebilen Mail Uygulaması (Fair Mail bunu sadece pro sürümünde yapıyor)
Siz de kullandığınız mobil açık kaynak / özgür yazılımları listeleyebilirsiniz, ekleme yapabilirsiniz veya benim bizzat bulamadıklarımı bulmamda yardımcı olabilirsiniz Okuduğunuz için teşekkürler.
Android Cihazlar için Açık Kaynak / Özgür Yazılım Uygulama Alternatifleri
Günümüzde gizlilik ve güvenlik en önemli konulardan biri. Bunu sağlamanın en garanti yollarında biri ise kullandığımız uygulamaların açık kaynak olmasına dikkat etmek. Bu tarz uygulamaların kaynak kodu herkese açık bir şekilde görüntülenebildiği için hem güvenlik yamaları daha hızlı bir şekilde gelmekte hem de gizlilik ile ilgili kafamızda bir soru işareti oluşmamakta. Dolayısı ile bu uygulamaları teknolojik cihazlarımızda kullanmamız büyük bir önem taşımaktadır. Bu yazımızda sizin için hem gizlilik ve güvenliğinizi sağlayacak hem de verimliliğinizden geri bırakmayacak açık kaynak kodlu Android uygulamalarına yer vermek istedik.
Uygulama Mağazaları
Burada paylaşacağım diğer tüm uygulamalar için öncelikle bu mağazalardan bir veya birkaçını indirmek işini kolayaştıracak ve otomatik güncelleme almanızı sağlayacaktır. Bu başlık altında Google Play Store için alternatif uygulamaları bulabilirsiniz.
Açık kaynak kodlu uygulamaların toplandığı bir mağaza. Kendi uygulama listenizi ekleyebildiğiniz gibi bu listedeki tüm uygulamaları bulmak için IzzyOnDroid reposunu da eklemek isteyebilirsiniz.
Benzer alternatif-1: AuroraDroid
Varsayılan olarak daha fazla özelliği var ama hem aktif olarak geliştirilmiyor hem de görece yavaş çalışıyor. Bir de bazı uygulamaların ikonları gözükmemekte
Play Store için alternatif arayüz. paralel uygulama yükleme, uygulamdaki izleyicileri(tracker) gösterme benzeri güzel özellikleri var. Anonim olarak veya Google Hesabınız ile giriş yaparak kullanabilirsiniz.
GitHub, GitLab vb. bir linkten uygulamayı direkt siteden güncellemek için. Anında güncel tutmak istediğiniz veya üstteki diğer mağazalarda bulamadığınız uygulamalar için kullanılabilir.
Özelleştirilebilir kamera uygulaması. Hem Profesyonel fotoğrafçılar hem de günlük kullanıcılar için vazgeçilmez. Otomatik fotoğraf hizalayıcı, açı göstergeleri, gelişmiş odak noktası ayarları, iso ve estantene ayarları ve benzeri bir çok diğer kamera uygulamasında olmayan özelliklere sahip.
Gelişmiş kullanıcılar için özelleştirilebilir Mail arayüzü. Mail arayüzü, hesaplar, bildirimler, mail klasörleri, filterler için birçok özelleştirme yapmayı sağlıyor.
Görevler uygulaması, etiketler ve farklı kategoriler oluşturulabiliyor. Markdown desteği, görev önceliği, başlangıç/bitiş tarihi ekleme, alt görev ekleme vb. zengin özelliklere sahip . Aynı zamanda DAVx5, Nextcloud, Google Tasks vb. servisler ile de senkronize edilebiliyor.
Reklamsız YouTube deneyimi. Google hesabı gerektirmiyor. Videolar x3 hızlandırılabiliyor, ses olmayan kısımlar otomatik atlanabiliyor ve videolar indirilebiliyor. Görece eski bir arayüze sahip olsa da oldukça işlevsel
Podcast dinlemek için mükemmel bir uygulama, birçok farklı podcast uygulamasından podcast çekebiliyor ve ses hızlandırma/senkronizasyon gibi gelişmiş özelliklere de sahip
Reklamsız spotify. Spotify hesabını bağlayabiliyorsunuz ve playlist oluşturma/üretme vb. değişik özelliklere sahip. Müzikleri YouTube üzerinden çekmekte ve Piped API'yı da kullanılabiliyor. Biraz yavaş ve buglu.
Sade ama güçlü medya oynatıcı. Benim için VLC'den öne çıkan yanı aynı anda iki farklı altyazı eklenebilmesi. Varsayılan olarak biraz daha hantal olabiliyor ama ayarlardan birçok performans ayarı yapılabiliyor (eski tip türkçe altyazılarda sıkıntı çıkabiliyor, öncesinde dönüştürme işlemi gerekebiliyor)
Geliştirme aşamasında, 15 tane sosyal medya uygulamasını (whatsapp, telegram, discord vb.) tek bir uygulamadan yönetebilecekmişiz, kapalı beta sırasına girmek isteyebilirsiniz.
Akıllı bilekli ve saatler için açık kaynak mobil uygulama alternatifi, yaklaşik 1 senedir MiBand cihazım ile sorunsuz bir şekilde kullanıyorum ve daha birçok cihaz ile de sorunsuz çalışmakta.
Yürüyüş için istatistik ve konum geçmişi vb. Gadgetbridge ile uyumlu bir şekilde çalıştığı için bu başlık altına aldım ama akıllı bileklik/saat olmadan da kullanabilirsiniz.
Kendi Gitea veya Forgejo sunucusu olanlar kullanabilirler
Root Kullanıcıları İçin
Telefonu bizzat Rootlamadığım için burada vereceğim örnekler sığ olacaktır. Hâlihazırda cihazını rootlamış olanlar yorumlarda önerilerini yazabilirler.
Diğer Uygulamalar ve Kategorize Etmeye Üşendiklerim .d
Table Habit (mhabit)
LibreSudoku
lichess
Aliucord (telemetri kapatılmış discord, obtanium ile indirebilirsiniz.)
Binary Eye (barkod okuyucu)
Arity (2 ve 3 boyutlu görüntüleme özelliği olan hesap makinesi)
WhatsDeleted (silinen WhatsApp mesajlarını görmek için )
Semitone (müzik ile uğraşanlar için metronom uygulaması)
Vector Camera
OpenKeychain
Bitwarden
Myne
Logcat
Termux (telefon terminali)
Shelter (uygulamaları ikinci kere yüklemek ve ayırmak için)
LibreSpeed (speed test uygulaması)
SD Maid SE (telefonda yer boşaltmak için)
RHVoice (TTS motoru, ne yazık ki Türkçesi yok)
Openreads (kitap listesi uygulaması)
Florisboard (klavye uygulaması)
Alternatif bulamadıklarım
Türkçe TTS (Text-to-speech) motoru
STT (Speech-to-text) motoru (Türkçe/İngilizce) (Kõnele var ama doğru düzgün ayarlamaya fırsatım olmadı)
WebView alternatifi (Mozilla geckoview üzerinde çalışıyor sanırım ama emin değilim)
Zamanlanmış mail gönderebilen Mail Uygulaması (Fair Mail bunu sadece pro sürümünde yapıyor)
Siz de kullandığınız mobil açık kaynak / özgür yazılımları listeleyebilirsiniz, ekleme yapabilirsiniz veya benim bizzat bulamadıklarımı bulmamda yardımcı olabilirsiniz Okuduğunuz için teşekkürler.
Not: Bilgisayarınızın mimarisinin amd64 olduğu varsayılmıştır uname -m komutunu çalıştırarak kontrol edebilirsiniz. çıktı x86_64 ise üstteki kod öbeğini kullanabilirsiniz. Değilse https://archive.debian.org/debian/pool/main/l/lsb/ adresinden lsb-compat ile başlayan sizin mimarinize uygun .deb dosyasını indirip benzer şekilde yükleme adımını tamamlayabilirsiniz.
Sonrasında EPSON Download Center adresinden Linux ve L382 (veya sizin yazıcı modelinizi) seçip ürünü aratın. ARM(AArch32) yazanlar hariç diğer sürücülerin amd64.deb uzantısı ile biten versiyonlarını indirmeniz gerekiyor. (tabii ki yine bilgisayarınızın mimarisinin amd64 olduğunu varsayıyorum). Bende sadece ilkini indirince de sürücüyü algıladı, sanıyorum listedeki diğer paketler ekstra işlemler için. Eğer sizin modelinizin sürücüsünü bulamadıysanız https://www.openprinting.org/drivers adresinde de arayabilirsiniz. Yükleme işlemini yaptıktan sonra sudo /etc/init.d/cups restart komutunu girmeniz gerekebilir.
Model listesinde L382 (veya sizin yazıcı modelinizi) bulun ve sağdan sürücüyü seçin
Yazıcı bilgilerini ekleyin (isteğe bağlı)
Bu adımları yaptıktan sonra yazıcınızın hem uygulamalar tarafından algılanıyor hem de doğru bir şekilde çıktı veriyor olması lazım. Dilerseniz test sayfası yazdırarak doğrulayabilirsiniz.
Ağustost 2023 Güncellemesi: https://packages.debian.org/stretch/lsb-compat 1 linkinde bulunan lsb-compat artık arşivlenmiş durumdadır. Kaynak [3]'ten ulaşabilirsiniz. İşlemlerin denendiği donanımlar: Pardus XFCE 21.4 ve 21.5, x86_64 mimari , Epson L382 yazıcı
Bu adımlar sürücüyü yüklemenizi sağladı mı? Herhangi bir sorunla karşılaştınız mı? Yorumlar kısmında belirtebilirsiniz.
Arch İçin Sürücü Yükleme İşlemi
Arch tabanlı dağıtımlarda Aur gibi bir nimet olduğu için sürücü yüklemek görece daha kolay. Hatta neden bilmiyorum L310 sürücüsü direkt yüklü olarak geldi (CUPS+Gutenprint) ve benim yazıcım ile de uyumlu idi. Onu direkt kullanabildim. Yine de yavaş yazdırıyordu ve bazen sıkıntı çıkartabiliyordu. O yüzden aur kullanarak kendi modelinizin sürücüsünü kurmanızı öneririm. Bunun için yay epson | grep -B 1 L382 komutunu kullanarak ilgili sürücü bulabilir ve yükleyebilirsiniz. Tabii ki L382 yerine kendi modelinizi yazınız. Ayrıca PKGBUILD dosyasını da incelemek isteyebilirsiniz.
Yazıcı Yönetim Uygulaması Yükleme İşlemi
LSB kullanan yazıcıların yönetim uygulaması için https://support.epson.net/linux/Printer/LSB_distribution_pages/en/utility.php adresinden ilgili linki (debian/pardus için ilk link) indirip kurabilirsiniz. Arch için epson-printer-utility paketini aur üzerinden kurabilirsiniz. Uygulamanın çalışması için cihazınızı aç/kapa yapmanız gerekebilir. Ayrıca arch üzerinde ilk önce /opt/epson-printer-utility/lib/epson-backend içerisinde bulunan ecbd dosyasını root olarak çalıştırmanız gerekebilir. Uygulama kılavuzu için https://download.ebz.epson.net/man/linux/utility.html adresine göz atabilirsiniz.
Umarım yazım faydalı olmuştur. Yanlış olduğunu düşündüğünüz kısımları veya sorularınızı yorumlar kısmından iletebilirsiniz.
Not: Bilgisayarınızın mimarisinin amd64 olduğu varsayılmıştır uname -m komutunu çalıştırarak kontrol edebilirsiniz. çıktı x86_64 ise üstteki kod öbeğini kullanabilirsiniz. Değilse https://archive.debian.org/debian/pool/main/l/lsb/ adresinden lsb-compat ile başlayan sizin mimarinize uygun .deb dosyasını indirip benzer şekilde yükleme adımını tamamlayabilirsiniz.
Sonrasında EPSON Download Center adresinden Linux ve L382 (veya sizin yazıcı modelinizi) seçip ürünü aratın. ARM(AArch32) yazanlar hariç diğer sürücülerin amd64.deb uzantısı ile biten versiyonlarını indirmeniz gerekiyor. (tabii ki yine bilgisayarınızın mimarisinin amd64 olduğunu varsayıyorum). Bende sadece ilkini indirince de sürücüyü algıladı, sanıyorum listedeki diğer paketler ekstra işlemler için. Eğer sizin modelinizin sürücüsünü bulamadıysanız https://www.openprinting.org/drivers adresinde de arayabilirsiniz. Yükleme işlemini yaptıktan sonra sudo /etc/init.d/cups restart komutunu girmeniz gerekebilir.
Model listesinde L382 (veya sizin yazıcı modelinizi) bulun ve sağdan sürücüyü seçin
Yazıcı bilgilerini ekleyin (isteğe bağlı)
Bu adımları yaptıktan sonra yazıcınızın hem uygulamalar tarafından algılanıyor hem de doğru bir şekilde çıktı veriyor olması lazım. Dilerseniz test sayfası yazdırarak doğrulayabilirsiniz.
Ağustost 2023 Güncellemesi: https://packages.debian.org/stretch/lsb-compat 1 linkinde bulunan lsb-compat artık arşivlenmiş durumdadır. Kaynak [3]'ten ulaşabilirsiniz. İşlemlerin denendiği donanımlar: Pardus XFCE 21.4 ve 21.5, x86_64 mimari , Epson L382 yazıcı
Bu adımlar sürücüyü yüklemenizi sağladı mı? Herhangi bir sorunla karşılaştınız mı? Yorumlar kısmında belirtebilirsiniz.
Arch İçin Sürücü Yükleme İşlemi
Arch tabanlı dağıtımlarda Aur gibi bir nimet olduğu için sürücü yüklemek görece daha kolay. Hatta neden bilmiyorum L310 sürücüsü direkt yüklü olarak geldi (CUPS+Gutenprint) ve benim yazıcım ile de uyumlu idi. Onu direkt kullanabildim. Yine de yavaş yazdırıyordu ve bazen sıkıntı çıkartabiliyordu. O yüzden aur kullanarak kendi modelinizin sürücüsünü kurmanızı öneririm. Bunun için yay epson | grep -B 1 L382 komutunu kullanarak ilgili sürücü bulabilir ve yükleyebilirsiniz. Tabii ki L382 yerine kendi modelinizi yazınız. Ayrıca PKGBUILD dosyasını da incelemek isteyebilirsiniz.
Yazıcı Yönetim Uygulaması Yükleme İşlemi
LSB kullanan yazıcıların yönetim uygulaması için https://support.epson.net/linux/Printer/LSB_distribution_pages/en/utility.php adresinden ilgili linki (debian/pardus için ilk link) indirip kurabilirsiniz. Arch için epson-printer-utility paketini aur üzerinden kurabilirsiniz. Uygulamanın çalışması için cihazınızı aç/kapa yapmanız gerekebilir. Ayrıca arch üzerinde ilk önce /opt/epson-printer-utility/lib/epson-backend içerisinde bulunan ecbd dosyasını root olarak çalıştırmanız gerekebilir. Uygulama kılavuzu için https://download.ebz.epson.net/man/linux/utility.html adresine göz atabilirsiniz.
Umarım yazım faydalı olmuştur. Yanlış olduğunu düşündüğünüz kısımları veya sorularınızı yorumlar kısmından iletebilirsiniz.
Ankara'da düzenlenen 5. Verimlilik ve Teknoloji Fuarı kapsamında birçok stand ve etkinliğin yanında Pardus standı da vardı. Ben de hazır Ankara'da iken hem Pardus ekibi ile konuşmak hem de fuarı gezmek için alana gittim. Ekip ile tanıştıktan sonraki gün hazır ekibi yerinde bulmuşken neden bir röportaj yapmayayım dedim. Soruları hazırlamak için Yusuf İpek'in Discord kanalındanki değerli arkadaşlara danıştım, kendilerine müteşekkirim. Şimdi yanıtları bu blogun devamında soru-cevap şeklinde paylaşıyor olacağım.
1. Pardus ETAP neden Windows'tan gelen öğretmenler ve öğrenciler için Windows benzeri bir arayüz ile gelmiyor? Neden varsayılan olarak mesela GNOME kullanıyor ama özelleştirilmiş bir versiyonunu kullanmıyor ?
Bunun en büyük sebebi Milli Eğitim Bakanlığı ile yapılan anlaşmalar gereği, onların istekleri doğrultusunda arayüz tasarladığımızdan dolayı o şekilde. İkincisi de Windows da çok kullanışlı bir sistem değil aslında biz bunu fark ettiğimiz için tahtalarda daha kullanışlı hâle getirmek için ona (Windows'a) benzemesinin gerekmediğini düşünüp ona göre bir tasarım yaptık.
2. Pardus etap neden wine önyüklü bir biçimde gelmiyor? En azından farklı imaj dosyaları harici çoğu imajda önyüklü olarak gelmiyor. Gelmesinin istenme sebebi de çoğu z-kitap vb. uygulamanın sadece wine üzerinden çalıştırılabiliyor olması.
Yani burada asıl mantık şu: O z-kitap ların windows versiyonlarını çıkarıp alın kullanın tarzı bir yaklaşımdan ziyade bunu özellikle linux tarafına uyarlamalarını istememizden dolayı böyle bir şey ortaya çıktı ve isteyen kişiler için de direkt wine ile gelen imajlar da var zaten. Resmi imajlar diye bir bölüm var, oraya basarsanız görebilirsiniz.
3. Pardus neden varsayılan olarak libre office kullanıyor da onlyoffice kullanmiyor? en azından çoğu kullanıcı için microsofta uyumlulugu daha iyi.
Onlyoffice görünüş olarak microsoft officeye benziyor olabilir fakat uyumluluk ve belge formatının asıl üreticisinin libre office olmasından dolayı libre office'i tercih ediyoruz. Libre Office alıştıktan sonra herhangi bir arayüz sıkıntısı olmuyor zaten.
4. Pardus ETAP gibi sürümler immutable yapılmayı düşünülüyor mu ya da bir immutable sürüm yapmayı düşünüyorlar mı. Mesela sadece Flatpak vb. yöntemlerle uygulama kurulabilecek bir sürüm
Şu anda öyle bir planımız yok, isteyen kendisi bu şekilde ayarlayabilir.
5. Pardusun online kurulum seçeneği neden yok, paket ekleme çıkarma ve DE seçme vb. kurulum öncesi işlemleri için
Online kurulum isosunu diyorsun, o var. Depo üzerinden indirilebiliyor. Sitede insanlar yanlışlıkla onu indirip niye kuramıyorum diye kafaları karışmasın diye eklemedik
6. Neden package updater ile pardus updater aynı sistem içerisinde bulunuyor, upgrade geldiğinde package updater karşımıza çıkıyor ama pardus mağazanın içinde de var.
Onu ileride kaldırmayı düşünüyoruz
-benzer bir şey deb paket yükleyicisinde de olmuştu, yeterince geliştirince diğerini kaldıracaksınız sanırım-
Aynen
7. Pardus kernel konfigrasyonlarında herhangi bir değişiklik yapıyor musunuz, eklenen bir patch var mı?
Yok, direkt debian kerneli
8. BTRFS hakkında ne düşünüyorsunuz? varsayılan kurulumda BTRFS'i neden seçmiyorsunuz?
BTRFS kurumsal yerlerde çok gerekli bir özellik değil ayrıca kurulum aşamalarının da karmaşıklaşmasına sebep oluyor. Fakat manuel olarak kurulumu yapabilirsiniz, sitemizde de bununla ilgili bir içerik paylaştık zaten. Kurumlar bir sıkıntı olduğu zaman direkt imaj basıp geçmeyi tercih ediyor zaten.
9. Depodaki paketleriniz genel olarak eski ve örneğin FirefoxESR kullanılıyor, bu nedenden dolayı Kurumsal ve bireysel kullanıcılar için farklı iso yapma planınız var mı?
Şu an için yok, biz şu anda kararlılık üzerine odaklanıyoruz.
10. Neden systemd bootloaderini kullanmıyorsunuz da grub kullanıyorsunuz?
Debianda varsayılan olarak gelen o olduğu için. Bir de bir sıkıntı çıktığı zaman grub'da konsola girdiği için bazı komutlar ile hatanın ne olduğunu da anlayabiliyoruz.
11. Paketleri derlediğiniz sunucuda hangi dağıtımı kullanıyorsunuz?
Debian. Pardus için derleme yaptığımız imajlar var, o imajların üzerinde bütün derleme araçları kurulu geliyor, onu kullanarak derliyoruz. Hem işimizi kolaylaştırıyor hem de neyin neye bağlı olduğunu görebiliyoruz. Aslında pardus kullanıyoruz bi bakıma ama debiandan çok bir farkı yok
12. Neden okullarda pardus zorunlu hale getirilmiyor, okulun bir bilişimcisi varsa hemen windowsa dönüştürüyor. Bunun için aldığınız bir önlem var mı?
O bizden ziyade Milli Eğitim Bakanlığı ile ilgili bir durum
-Anlıyorum ama şunları da eklemek istiyorum: tahta.etap.gov.tr adresinde bir veri paylaşıyorsunuz. Bizzat arkadaşlar ile o verileri inceledik ve tutarlı olmadığı kanısına vardık, o verilerin pardus etap kurulu gelen tahta sayısı olduğunu düşünüyorum ben. Bizim okulda da varmış bir tane ama benim haberim yok mesela-
3 ay ele alınmayan makineler database'den düşüyor. interneti olmayabilir, bozuk olabilir 3 ay boyunca mesela, o zaman da sistemden düşüyor
13. Gibux'a nasıl bakıyorsunuz, gibux yerine pardus kullanılamaz mıydı, neden kendi işletim sistemini yapmışlar bir daha? Tübitak ve Gelir Idaresi başkanlığının kararları ile ilgili şeyler mi?
Hem o şekilde olabilir, hem de sistemlerinin tamamının kontrolünün kendilerinde olmasını istemiş olabilirler.
-arkadan başka biri: Bir de tam 2013 zamanlarına denk gelmişti, o arada bi kopukluk\karmaşa var...-
Aynen, iletişimsizlikten dolayı da olabilir...
14. Pardusu yaygınlaştırmak için başka çalışmalarınız var mı?
Bu tür etkinliklerde, teknofestte varız. Çevremiz ile paylaşıyoruz, Kurumlar ile bazı anlaşmalarımız oluyor.
15. Pardus debian tabanına geçtiği zaman sanırım bazı geliştiriciler pisi linux adında devam ettiler. Onların bu yönden ilerlemeye çalışma sebepleri nedir. Acaba onların şu anda olduğu gibi bu yönden gidilseydi acaba daha iyi mi olurdu
O konuda benim tecrübem var. Çünkü ben de bi ara onların arasındaydım, eskiden kalma bazı teknolojileri artık günümüzde kullanmak çok mantıklı değil. Hız bakımından olsun, daha modern teknolojiler olsun. O yüzden bazı şeylerin yenilenmesi gerektiğini düşünüyorum ben, buna en basit örnek de mesela debiandaki apt paket sistemi, yıllardır -25 civarı- aynı mantık ile gidiyor. bu yüzden paket yazması en zor dağıtımlardan birisi. Çünkü yeterince modern değil, onun yanında arch linux un paket yapısına baktığınızda gayet modern bir paket yapısına sahip. Fakat debian kadar uzun bir süre geliştirilip test edilmediği için onun kadar stabil bir yapıya da sahip değil. Bizim burada asıl amacımız taban oluşturmak olmadığı için biz debianı tercih ettik.
-Stabilite için yani?-
Aynen. Yani bazı şeylerin modernize edilmesi lazım haklısınız. Pisi linux konusunda da şunu söyleyeyim. Belki pisi linux kullanan arkadaşlar biraz kızabilir. Aslında yaptıkları şey 2011den sonraki bütün sadece paketleri güncellemek, bunun haricinde herhangi bir göze dokunur bir gelişme yok dediğin gibi ölü dağıtım haline geldi.
-Acaba mesela pardus bir yandan destek verseydi ölmeyip pardusun gelişmesine de katkı sağlayabilir miydi ?-
Ona yönelik de şöyle, ben 2016 yılında pisi linuxtan desteğimi tamamen çektim, yaptığınız iş kötü, geleceği yok gibisinden. Kendim projeler yapmaya başladım, önce onların -eski pardusun- tabanını alıp modernize etmeye başladım. Ordan da bir şey çıkmayınca hani ondan sonra kendim tekrar paket sistemi tasarlayım gibi bir uğraşlara girdim ve gerçekten aşırı uğraştırıcı ve zor bir iş. Anca siyah ekranda bir pencere çıkartabiliyorum
Ankara'da düzenlenen 5. Verimlilik ve Teknoloji Fuarı kapsamında birçok stand ve etkinliğin yanında Pardus standı da vardı. Ben de hazır Ankara'da iken hem Pardus ekibi ile konuşmak hem de fuarı gezmek için alana gittim. Ekip ile tanıştıktan sonraki gün hazır ekibi yerinde bulmuşken neden bir röportaj yapmayayım dedim. Soruları hazırlamak için Yusuf İpek'in Discord kanalındanki değerli arkadaşlara danıştım, kendilerine müteşekkirim. Şimdi yanıtları bu blogun devamında soru-cevap şeklinde paylaşıyor olacağım.
1. Pardus ETAP neden Windows'tan gelen öğretmenler ve öğrenciler için Windows benzeri bir arayüz ile gelmiyor? Neden varsayılan olarak mesela GNOME kullanıyor ama özelleştirilmiş bir versiyonunu kullanmıyor ?
Bunun en büyük sebebi Milli Eğitim Bakanlığı ile yapılan anlaşmalar gereği, onların istekleri doğrultusunda arayüz tasarladığımızdan dolayı o şekilde. İkincisi de Windows da çok kullanışlı bir sistem değil aslında biz bunu fark ettiğimiz için tahtalarda daha kullanışlı hâle getirmek için ona (Windows'a) benzemesinin gerekmediğini düşünüp ona göre bir tasarım yaptık.
2. Pardus etap neden wine önyüklü bir biçimde gelmiyor? En azından farklı imaj dosyaları harici çoğu imajda önyüklü olarak gelmiyor. Gelmesinin istenme sebebi de çoğu z-kitap vb. uygulamanın sadece wine üzerinden çalıştırılabiliyor olması.
Yani burada asıl mantık şu: O z-kitap ların windows versiyonlarını çıkarıp alın kullanın tarzı bir yaklaşımdan ziyade bunu özellikle linux tarafına uyarlamalarını istememizden dolayı böyle bir şey ortaya çıktı ve isteyen kişiler için de direkt wine ile gelen imajlar da var zaten. Resmi imajlar diye bir bölüm var, oraya basarsanız görebilirsiniz.
3. Pardus neden varsayılan olarak libre office kullanıyor da onlyoffice kullanmiyor? en azından çoğu kullanıcı için microsofta uyumlulugu daha iyi.
Onlyoffice görünüş olarak microsoft officeye benziyor olabilir fakat uyumluluk ve belge formatının asıl üreticisinin libre office olmasından dolayı libre office'i tercih ediyoruz. Libre Office alıştıktan sonra herhangi bir arayüz sıkıntısı olmuyor zaten.
4. Pardus ETAP gibi sürümler immutable yapılmayı düşünülüyor mu ya da bir immutable sürüm yapmayı düşünüyorlar mı. Mesela sadece Flatpak vb. yöntemlerle uygulama kurulabilecek bir sürüm
Şu anda öyle bir planımız yok, isteyen kendisi bu şekilde ayarlayabilir.
5. Pardusun online kurulum seçeneği neden yok, paket ekleme çıkarma ve DE seçme vb. kurulum öncesi işlemleri için
Online kurulum isosunu diyorsun, o var. Depo üzerinden indirilebiliyor. Sitede insanlar yanlışlıkla onu indirip niye kuramıyorum diye kafaları karışmasın diye eklemedik
6. Neden package updater ile pardus updater aynı sistem içerisinde bulunuyor, upgrade geldiğinde package updater karşımıza çıkıyor ama pardus mağazanın içinde de var.
Onu ileride kaldırmayı düşünüyoruz
-benzer bir şey deb paket yükleyicisinde de olmuştu, yeterince geliştirince diğerini kaldıracaksınız sanırım-
Aynen
7. Pardus kernel konfigrasyonlarında herhangi bir değişiklik yapıyor musunuz, eklenen bir patch var mı?
Yok, direkt debian kerneli
8. BTRFS hakkında ne düşünüyorsunuz? varsayılan kurulumda BTRFS'i neden seçmiyorsunuz?
BTRFS kurumsal yerlerde çok gerekli bir özellik değil ayrıca kurulum aşamalarının da karmaşıklaşmasına sebep oluyor. Fakat manuel olarak kurulumu yapabilirsiniz, sitemizde de bununla ilgili bir içerik paylaştık zaten. Kurumlar bir sıkıntı olduğu zaman direkt imaj basıp geçmeyi tercih ediyor zaten.
9. Depodaki paketleriniz genel olarak eski ve örneğin FirefoxESR kullanılıyor, bu nedenden dolayı Kurumsal ve bireysel kullanıcılar için farklı iso yapma planınız var mı?
Şu an için yok, biz şu anda kararlılık üzerine odaklanıyoruz.
10. Neden systemd bootloaderini kullanmıyorsunuz da grub kullanıyorsunuz?
Debianda varsayılan olarak gelen o olduğu için. Bir de bir sıkıntı çıktığı zaman grub'da konsola girdiği için bazı komutlar ile hatanın ne olduğunu da anlayabiliyoruz.
11. Paketleri derlediğiniz sunucuda hangi dağıtımı kullanıyorsunuz?
Debian. Pardus için derleme yaptığımız imajlar var, o imajların üzerinde bütün derleme araçları kurulu geliyor, onu kullanarak derliyoruz. Hem işimizi kolaylaştırıyor hem de neyin neye bağlı olduğunu görebiliyoruz. Aslında pardus kullanıyoruz bi bakıma ama debiandan çok bir farkı yok
12. Neden okullarda pardus zorunlu hale getirilmiyor, okulun bir bilişimcisi varsa hemen windowsa dönüştürüyor. Bunun için aldığınız bir önlem var mı?
O bizden ziyade Milli Eğitim Bakanlığı ile ilgili bir durum
-Anlıyorum ama şunları da eklemek istiyorum: tahta.etap.gov.tr adresinde bir veri paylaşıyorsunuz. Bizzat arkadaşlar ile o verileri inceledik ve tutarlı olmadığı kanısına vardık, o verilerin pardus etap kurulu gelen tahta sayısı olduğunu düşünüyorum ben. Bizim okulda da varmış bir tane ama benim haberim yok mesela-
3 ay ele alınmayan makineler database'den düşüyor. interneti olmayabilir, bozuk olabilir 3 ay boyunca mesela, o zaman da sistemden düşüyor
13. Gibux'a nasıl bakıyorsunuz, gibux yerine pardus kullanılamaz mıydı, neden kendi işletim sistemini yapmışlar bir daha? Tübitak ve Gelir Idaresi başkanlığının kararları ile ilgili şeyler mi?
Hem o şekilde olabilir, hem de sistemlerinin tamamının kontrolünün kendilerinde olmasını istemiş olabilirler.
-arkadan başka biri: Bir de tam 2013 zamanlarına denk gelmişti, o arada bi kopukluk\karmaşa var...-
Aynen, iletişimsizlikten dolayı da olabilir...
14. Pardusu yaygınlaştırmak için başka çalışmalarınız var mı?
Bu tür etkinliklerde, teknofestte varız. Çevremiz ile paylaşıyoruz, Kurumlar ile bazı anlaşmalarımız oluyor.
15. Pardus debian tabanına geçtiği zaman sanırım bazı geliştiriciler pisi linux adında devam ettiler. Onların bu yönden ilerlemeye çalışma sebepleri nedir. Acaba onların şu anda olduğu gibi bu yönden gidilseydi acaba daha iyi mi olurdu
O konuda benim tecrübem var. Çünkü ben de bi ara onların arasındaydım, eskiden kalma bazı teknolojileri artık günümüzde kullanmak çok mantıklı değil. Hız bakımından olsun, daha modern teknolojiler olsun. O yüzden bazı şeylerin yenilenmesi gerektiğini düşünüyorum ben, buna en basit örnek de mesela debiandaki apt paket sistemi, yıllardır -25 civarı- aynı mantık ile gidiyor. bu yüzden paket yazması en zor dağıtımlardan birisi. Çünkü yeterince modern değil, onun yanında arch linux un paket yapısına baktığınızda gayet modern bir paket yapısına sahip. Fakat debian kadar uzun bir süre geliştirilip test edilmediği için onun kadar stabil bir yapıya da sahip değil. Bizim burada asıl amacımız taban oluşturmak olmadığı için biz debianı tercih ettik.
-Stabilite için yani?-
Aynen. Yani bazı şeylerin modernize edilmesi lazım haklısınız. Pisi linux konusunda da şunu söyleyeyim. Belki pisi linux kullanan arkadaşlar biraz kızabilir. Aslında yaptıkları şey 2011den sonraki bütün sadece paketleri güncellemek, bunun haricinde herhangi bir göze dokunur bir gelişme yok dediğin gibi ölü dağıtım haline geldi.
-Acaba mesela pardus bir yandan destek verseydi ölmeyip pardusun gelişmesine de katkı sağlayabilir miydi ?-
Ona yönelik de şöyle, ben 2016 yılında pisi linuxtan desteğimi tamamen çektim, yaptığınız iş kötü, geleceği yok gibisinden. Kendim projeler yapmaya başladım, önce onların -eski pardusun- tabanını alıp modernize etmeye başladım. Ordan da bir şey çıkmayınca hani ondan sonra kendim tekrar paket sistemi tasarlayım gibi bir uğraşlara girdim ve gerçekten aşırı uğraştırıcı ve zor bir iş. Anca siyah ekranda bir pencere çıkartabiliyorum
GNU/Linux - Pardus işletim sistemi bir bilgisayar kullanıcısının isteyebileceği her türlü programı/kolaylığı sağlamakta. Lakin çeşitli programların yapımcıları tarafından Linux için desteklenmemesi (Adobe Programları gibi) veya oyunlarda bulunan çeşitli hile engelleme sistemlerinin Linux için portlanmamış olması (Valorant, LOL, Roblox vb.) sebebi ile Windows bir makineye hâlen bağımlılığınız bulunuyor olabilir. Bu tarz bir durumda Pardus ile Windows’u birlikte kullanmak gibi çok güzel bir seçeneğe sahibiz. Eğer Pardus’u denemek için indirdiyseniz silip Windows kurmadan önce bu seçeneği bir değerlendirin derim. Eğer yeterince disk alanınız varsa (ben en az 256GiB öneriyorum) dual boot dediğimiz iki sistemi aynı anda kullanma işlemini gerçekleştirmeniz için bu yazıyı yazmak istedim. Kolaylıklar dilerim
Not
Bu yazı, Pardus’un yanına -> Windows kurmak içindir. Eğer Windows’un yanına -> Pardus kurmak istiyorsanız, Pardus sitesindeki yazıyı takip edebiliirsiniz: https://www.pardus.org.tr/windows-ile-dual-boot-olusturma/
Windows’a bağımlığınızın olup olmadığını öğrenin !
Mümkünse Ortalama/Hızlı bir internet bağlantısı veya sabır
Uyarı
Sisteminizdeki önemli dosyaları yedek almanızı öneriyorum. Bu işlem kurulu olan Pardus sistemine ufak bir ihtimal de olsa zarar verebilir
Tahmini Süre
2-3 Saat (imaj dosyalarının indirilmesi hariç)
Adımlar
Ventoy programını Pardus mağaza üzerinden indiriniz ve Ventoy programını USB belleğinize kurunuz.
Pardus/Linux sisteminizin yerini azaltmak için GParted uygulamasının imaj (.iso) dosyasını indiriniz, dosyanın doğruluğunu kontrol ediniz ve Ventoy’a (USB belleğinize) atınız.
Windows veya Pardus’un yanına kurmak istediğiniz herhangi bir İmaj (.iso) dosyasını indirin. Bu imaj dosyasını da Ventoy’a (USB Belleğinize) atınız
Son olarak olası bir sıkıntıda GRUB (başlatma) ekranına erişim için BootRepair uygulamasının imaj dosyasını indirip USB Belleğe atınız (zorunlu değil ama kurtarma adımları için hayat kurtarabilir). İndirme linki: https://sourceforge.net/projects/boot-repair-cd/files/latest/download
Tüm İndirme ve USB Belleğe atma işlemleri bittiğinde dosyaları doğrulamak için mümkünse Hash değerlerini kontrol edin. Veya en azından sync komutunu herhangi bir terminalde çalıştırarak komutun sonlanmasını bekleyin (duruma göre 15dk+ bekletebilir). Bu komut tüm verilerin USB Belleğe yazıldığında emin olmanızı sağlar. Sonrasında USB Belleğinizi isterseniz çıkarabilirsiniz.
USB Belleğinizi cihazınıza takın. Bilgisayarınızı Yeniden başlatın ve Boot Tuşuna basarak cihazınızın başlatma menüsüne girin. Sonrasında Ventoy, USB veya USB belleğinizin markasının isminin olduğu seçeneği seçiniz.
Eğer her şey yolunda giderse içinde 3 tane .iso dosyasının bulunduğu bir ekran açılmış olacak. İlk önce Gparted (gparted-live*.iso) dosyasını seçiniz.
Sıradaki adımlar Kısaca (sonradan güncellenecek)
GParted üzerinden Pardus’un kurulu olduğu diski küçültün
Windows’u kalan boş alana kurun
Kurulum sonrasında ya BootRepair uygulamasını kullanın ya da Pardus’a bir şekilde girip boot-repair komutunu kullanın
GNU/Linux - Pardus işletim sistemi bir bilgisayar kullanıcısının isteyebileceği her türlü programı/kolaylığı sağlamakta. Lakin çeşitli programların yapımcıları tarafından Linux için desteklenmemesi (Adobe Programları gibi) veya oyunlarda bulunan çeşitli hile engelleme sistemlerinin Linux için portlanmamış olması (Valorant, LOL, Roblox vb.) sebebi ile Windows bir makineye hâlen bağımlılığınız bulunuyor olabilir. Bu tarz bir durumda Pardus ile Windows’u birlikte kullanmak gibi çok güzel bir seçeneğe sahibiz. Eğer Pardus’u denemek için indirdiyseniz silip Windows kurmadan önce bu seçeneği bir değerlendirin derim. Eğer yeterince disk alanınız varsa (ben en az 256GiB öneriyorum) dual boot dediğimiz iki sistemi aynı anda kullanma işlemini gerçekleştirmeniz için bu yazıyı yazmak istedim. Kolaylıklar dilerim
Not
Bu yazı, Pardus’un yanına -> Windows kurmak içindir. Eğer Windows’un yanına -> Pardus kurmak istiyorsanız, Pardus sitesindeki yazıyı takip edebiliirsiniz: https://www.pardus.org.tr/windows-ile-dual-boot-olusturma/
Windows’a bağımlığınızın olup olmadığını öğrenin !
Mümkünse Ortalama/Hızlı bir internet bağlantısı veya sabır
Uyarı
Sisteminizdeki önemli dosyaları yedek almanızı öneriyorum. Bu işlem kurulu olan Pardus sistemine ufak bir ihtimal de olsa zarar verebilir
Tahmini Süre
2-3 Saat (imaj dosyalarının indirilmesi hariç)
Adımlar
Ventoy programını Pardus mağaza üzerinden indiriniz ve Ventoy programını USB belleğinize kurunuz.
Pardus/Linux sisteminizin yerini azaltmak için GParted uygulamasının imaj (.iso) dosyasını indiriniz, dosyanın doğruluğunu kontrol ediniz ve Ventoy’a (USB belleğinize) atınız.
Windows veya Pardus’un yanına kurmak istediğiniz herhangi bir İmaj (.iso) dosyasını indirin. Bu imaj dosyasını da Ventoy’a (USB Belleğinize) atınız
Son olarak olası bir sıkıntıda GRUB (başlatma) ekranına erişim için BootRepair uygulamasının imaj dosyasını indirip USB Belleğe atınız (zorunlu değil ama kurtarma adımları için hayat kurtarabilir). İndirme linki: https://sourceforge.net/projects/boot-repair-cd/files/latest/download
Tüm İndirme ve USB Belleğe atma işlemleri bittiğinde dosyaları doğrulamak için mümkünse Hash değerlerini kontrol edin. Veya en azından sync komutunu herhangi bir terminalde çalıştırarak komutun sonlanmasını bekleyin (duruma göre 15dk+ bekletebilir). Bu komut tüm verilerin USB Belleğe yazıldığında emin olmanızı sağlar. Sonrasında USB Belleğinizi isterseniz çıkarabilirsiniz.
USB Belleğinizi cihazınıza takın. Bilgisayarınızı Yeniden başlatın ve Boot Tuşuna basarak cihazınızın başlatma menüsüne girin. Sonrasında Ventoy, USB veya USB belleğinizin markasının isminin olduğu seçeneği seçiniz.
Eğer her şey yolunda giderse içinde 3 tane .iso dosyasının bulunduğu bir ekran açılmış olacak. İlk önce Gparted (gparted-live*.iso) dosyasını seçiniz.
Sıradaki adımlar Kısaca (sonradan güncellenecek)
GParted üzerinden Pardus’un kurulu olduğu diski küçültün
Windows’u kalan boş alana kurun
Kurulum sonrasında ya BootRepair uygulamasını kullanın ya da Pardus’a bir şekilde girip boot-repair komutunu kullanın
Merhabalar, ben Teknofest 2023 Pardus 21 Hata Yakalama ve Öneri Yarışması finalisti Aliberk. Bu yazı içerisinde sizlere milli imkanlarla geliştirilen işletim sistemimiz Pardus üzerinde yakalamış olduğum hatalardan, yaptığım önerilerden ve genel olarak süreçten bahsetmek istiyorum.
Yaklaşık 2 yıldır GNU/Linux işletim sistemleri kullanmaktayım. Bu sebepten Teknofest içerisinde düzenlenen Pardus Hata Yakalama ve Öneri Yarışması özellikle dikkatimi çekti. Teknofest portalı üzerinden gerekli bilgileri doldurarak yarışmaya kaydımı yaptım. Sonrasında ilk işim bilgisayarıma Pardus kurmak ve kurcalamak oldu. Ben bilgisayar özelliklerimin çok iyi olmamasından kaynaklı XFCE’yi tercih ettim.
Pardus’u günlük yaşamımda da kullanarak fark ettiğim hataları ve “böyle bir özellik olsa güzel olurmuş” diye düşündüğüm özellikleri not ettim. Aynı zamanda bilişim öğretmenimden de okuldaki bilgisayarları kullanmak için izin aldım. Yarışma için 10 tane talep gönderebiliyorduk ve ben bu sayıyı tamamlamak istedim. Ama süreç içerisinde yeterince hata yakalayamadığımdan dolayı ben de Pardus’un diğer alt projelerini inceleme kararı aldım.
Ahtapot, Engerek, Etap ve Liderahenk alt projelerinden daha çok ilgimi çektiğinden dolayı Liderahenk üzerinde hata yakalamak için çalışmalara başladım. Okuldaki 1 bilgisayara Lider sunucusunu 2 bilgisayara da Ahenk istemcisini kurdum. Bu sayede birkaç hata daha yakalama imkanım oldu. Bulduğum hatalar kritik hatalar değildi ama yine de kullanıcı deneyimini etkiliyordu.
Talep oluşturmak için gerekli hata ve önerileri biriktirdikten sonra bulduğum hataların iyi anlaşılması için sıfırdan bir sanal makine kurdum. Sonrasında video kaydı ve ekran görüntüleri de alarak gerekli raporlamaları yaptım. Aynı zamanda GitHub üzerinden de pull request açtım. Sonuç olarak, 4 hata, 6 öneri talebini sistem üzerinden ilettim.
Yaklaşık 3 hafta sonra ise Teknofest ekibinden bir mail geldi. Mailde Pardus 21 Hata Yakalama ve Öneri Yarışmasında finalist olduğum yazıyordu. 1 ay sonra da Teknofest için İstanbul’a gittim. Teknofest alanında 3. olduğumu öğrendim ve Pardus ekibi ile vakit geçirme fırsatı buldum. Standa gelen insanlara Pardus’u tanıtma imkanı buldum. Benim için unutulmaz bir deneyimdi. İlgisini çekenlerin seneye katılmasını tavsiye ediyorum.
Merhabalar, ben Teknofest 2023 Pardus 21 Hata Yakalama ve Öneri Yarışması finalisti Aliberk. Bu yazı içerisinde sizlere milli imkanlarla geliştirilen işletim sistemimiz Pardus üzerinde yakalamış olduğum hatalardan, yaptığım önerilerden ve genel olarak süreçten bahsetmek istiyorum.
Yaklaşık 2 yıldır GNU/Linux işletim sistemleri kullanmaktayım. Bu sebepten Teknofest içerisinde düzenlenen Pardus Hata Yakalama ve Öneri Yarışması özellikle dikkatimi çekti. Teknofest portalı üzerinden gerekli bilgileri doldurarak yarışmaya kaydımı yaptım. Sonrasında ilk işim bilgisayarıma Pardus kurmak ve kurcalamak oldu. Ben bilgisayar özelliklerimin çok iyi olmamasından kaynaklı XFCE’yi tercih ettim.
Pardus’u günlük yaşamımda da kullanarak fark ettiğim hataları ve “böyle bir özellik olsa güzel olurmuş” diye düşündüğüm özellikleri not ettim. Aynı zamanda bilişim öğretmenimden de okuldaki bilgisayarları kullanmak için izin aldım. Yarışma için 10 tane talep gönderebiliyorduk ve ben bu sayıyı tamamlamak istedim. Ama süreç içerisinde yeterince hata yakalayamadığımdan dolayı ben de Pardus’un diğer alt projelerini inceleme kararı aldım.
Ahtapot, Engerek, Etap ve Liderahenk alt projelerinden daha çok ilgimi çektiğinden dolayı Liderahenk üzerinde hata yakalamak için çalışmalara başladım. Okuldaki 1 bilgisayara Lider sunucusunu 2 bilgisayara da Ahenk istemcisini kurdum. Bu sayede birkaç hata daha yakalama imkanım oldu. Bulduğum hatalar kritik hatalar değildi ama yine de kullanıcı deneyimini etkiliyordu.
Talep oluşturmak için gerekli hata ve önerileri biriktirdikten sonra bulduğum hataların iyi anlaşılması için sıfırdan bir sanal makine kurdum. Sonrasında video kaydı ve ekran görüntüleri de alarak gerekli raporlamaları yaptım. Aynı zamanda GitHub üzerinden de pull request açtım. Sonuç olarak, 4 hata, 6 öneri talebini sistem üzerinden ilettim.
Yaklaşık 3 hafta sonra ise Teknofest ekibinden bir mail geldi. Mailde Pardus 21 Hata Yakalama ve Öneri Yarışmasında finalist olduğum yazıyordu. 1 ay sonra da Teknofest için İstanbul’a gittim. Teknofest alanında 3. olduğumu öğrendim ve Pardus ekibi ile vakit geçirme fırsatı buldum. Standa gelen insanlara Pardus’u tanıtma imkanı buldum. Benim için unutulmaz bir deneyimdi. İlgisini çekenlerin seneye katılmasını tavsiye ediyorum.
Geçtiğimiz gün, 2024 tercih dönemi kapsamında bilgilendirme amaçlı TUSAŞ’ın düzenlediği geziye okulum İzmir Fen Lisesi adına katıldım. Her ne kadar havacılık konusunda pek bir bilgim olmasa da aldığım notlardan ve geziye dair deneyimlerim ile ilgili ufak bir yazı yazmak istedim. İyi okumalar
7 otobüs olarak TUSAŞ’a doğru yola çıktık. Girişte telefonlarımız toplandı ve otobüslerden inip konferans salonuna geçtik.
Geçtiğimiz gün, 2024 tercih dönemi kapsamında bilgilendirme amaçlı TUSAŞ’ın düzenlediği geziye okulum İzmir Fen Lisesi adına katıldım. Her ne kadar havacılık konusunda pek bir bilgim olmasa da aldığım notlardan ve geziye dair deneyimlerim ile ilgili ufak bir yazı yazmak istedim. İyi okumalar
7 otobüs olarak TUSAŞ’a doğru yola çıktık. Girişte telefonlarımız toplandı ve otobüslerden inip konferans salonuna geçtik.
