diff --git a/_site/assets/js/data/search.json b/_site/assets/js/data/search.json
index a87fb19..12ef0f2 100644
--- a/_site/assets/js/data/search.json
+++ b/_site/assets/js/data/search.json
@@ -1 +1 @@
-[ { "title": "Android Cihazlar için Açık Kaynak / Özgür Yazılım Uygulama Alternatifleri", "url": "/posts/android-foss-apps/", "categories": "Android", "tags": "app-recommendations, foss, duzenlenecek", "date": "2023-11-21 18:00:00 +0300", "snippet": "Günümüzde gizlilik ve güvenlik en önemli konulardan biri. Bunu sağlamanın en garanti yollarında biri ise kullandığımız uygulamaların açık kaynak olmasına dikkat etmek. Bu tarz uygulamaların kaynak ...", "content": "Günümüzde gizlilik ve güvenlik en önemli konulardan biri. Bunu sağlamanın en garanti yollarında biri ise kullandığımız uygulamaların açık kaynak olmasına dikkat etmek. Bu tarz uygulamaların kaynak kodu herkese açık bir şekilde görüntülenebildiği için hem güvenlik yamaları daha hızlı bir şekilde gelmekte hem de gizlilik ile ilgili kafamızda bir soru işareti oluşmamakta. Dolayısı ile bu uygulamaları teknolojik cihazlarımızda kullanmamız büyük bir önem taşımaktadır. Bu yazımızda sizin için hem gizlilik ve güvenliğinizi sağlayacak hem de verimliliğinizden geri bırakmayacak açık kaynak kodlu Android uygulamalarına yer vermek istedik.Uygulama MağazalarıBurada paylaşacağım diğer tüm uygulamalar için öncelikle bu mağazalardan bir veya birkaçını indirmek işini kolayaştıracak ve otomatik güncelleme almanızı sağlayacaktır. Bu başlık altında Google Play Store için alternatif uygulamaları bulabilirsiniz.F-DroidAçık kaynak kodlu uygulamaların toplandığı bir mağaza. Kendi uygulama listenizi ekleyebildiğiniz gibi bu listedeki tüm uygulamaları bulmak için IzzyOnDroid reposunu da eklemek isteyebilirsiniz.Benzer alternatif-1: AuroraDroidVarsayılan olarak daha fazla özelliği var ama hem aktif olarak geliştirilmiyor hem de görece yavaş çalışıyor. Bir de bazı uygulamaların ikonları gözükmemekteBenzer alternatif-2: NeoStoreAuroraStorePlay Store için alternatif arayüz. paralel uygulama yükleme, uygulamdaki izleyicileri(tracker) gösterme benzeri güzel özellikleri var. Anonim olarak veya Google Hesabınız ile giriş yaparak kullanabilirsiniz. ObtainiumGitHub, GitLab vb. bir linkten uygulamayı direkt siteden güncellemek için. Anında güncel tutmak istediğiniz veya üstteki diğer mağazalarda bulamadığınız uygulamalar için kullanılabilir.Genel KullanımFossify SerisiSade temel mobil uygulamalar serisi, özellikle önerdiklerim: Galeri, Dosya Yöneticisi, Takvim, Fener, Ses Kaydedici, Telefon, SMS, Kişiler, Notlar güncelleme: Simple Mobile Tools uygulamaları artık Fossify adı ile devam etmekteOpen CameraÖzelleştirilebilir kamera uygulaması. Hem Profesyonel fotoğrafçılar hem de günlük kullanıcılar için vazgeçilmez. Otomatik fotoğraf hizalayıcı, açı göstergeleri, gelişmiş odak noktası ayarları, iso ve estantene ayarları ve benzeri bir çok diğer kamera uygulamasında olmayan özelliklere sahip.Fair Mail - Gmail AlternatifiGelişmiş kullanıcılar için özelleştirilebilir Mail arayüzü. Mail arayüzü, hesaplar, bildirimler, mail klasörleri, filterler için birçok özelleştirme yapmayı sağlıyor.Organic Maps - Google Maps AlternatifiOpenStreetMap için mobil arayüz, modern harita uygulaması. Benzer Alternatif: GraphHopper MapsArayüzü modern değil ama daha fazla yol seçeneği var (bisiklet, tır vb.)TasksGörevler uygulaması, etiketler ve farklı kategoriler oluşturulabiliyor. Markdown desteği, görev önceliği, başlangıç/bitiş tarihi ekleme, alt görev ekleme vb. zengin özelliklere sahip . Aynı zamanda DAVx5, Nextcloud, Google Tasks vb. servisler ile de senkronize edilebiliyor. Media & MüzikNewpipe - YouTube AlternatifiReklamsız YouTube deneyimi. Google hesabı gerektirmiyor. Videolar x3 hızlandırılabiliyor, ses olmayan kısımlar otomatik atlanabiliyor ve videolar indirilebiliyor. Görece eski bir arayüze sahip olsa da oldukça işlevsel Uygulamanın bu sürümünü tavsiye ediyorum: Newpipe x SponsorBlockNewpipe forku, dislike sayısı gözüküyor ve sponsorlu kısımlar atlanabiliyor.Benzer Alternatif 1: LibreTubeDaha modern gözüken yeni bir alternatif ama şimdilik biraz bugluBenzer Alternatif 2: ReVancedKomple YouTube görünümlü, YouTube engelleyene kadar Vanced ismi ile isimlendiriliyorduAntennaPod - Google Podcast AlternatifiPodcast dinlemek için mükemmel bir uygulama, birçok farklı podcast uygulamasından podcast çekebiliyor ve ses hızlandırma/senkronizasyon gibi gelişmiş özelliklere de sahipSpotube - Spotify AlternatifiReklamsız spotify. Spotify hesabını bağlayabiliyorsunuz ve playlist oluşturma/üretme vb. değişik özelliklere sahip. Müzikleri YouTube üzerinden çekmekte ve Piped API'yı da kullanılabiliyor. Biraz yavaş ve buglu. Benzer Alternatif: MusifyBu listeyi hazırlarken bulduğum müzik için spotube uygulamasına güzel bir alternatif. Deneme fırsatım olmadı ama arayüzü güzel gözüküyor.SoundAuraFarklı ses dosyalarını içeri aktarıp farklı ses miktarlarında karabiliyorsunuz. Ortam sesi oluşturmak için birebir.VLCAnlatmaya gerek yok sanırım. En çok bilinen ve kullanılan medya oynatıcılarından biri.Benzer Alternatif: mpvSade ama güçlü medya oynatıcı. Benim için VLC'den öne çıkan yanı aynı anda iki farklı altyazı eklenebilmesi. Varsayılan olarak biraz daha hantal olabiliyor ama ayarlardan birçok performans ayarı yapılabiliyor (eski tip türkçe altyazılarda sıkıntı çıkabiliyor, öncesinde dönüştürme işlemi gerekebiliyor) DokümanlarMarkorBasit Markdown düzenleyici Librera ReaderAçık ara en iyi mobil pdf okuyucu, koyu modu var. Ne kadar yavaş da olsa daha birçok özellik barındırmakta. LibreOffice Viewer - Google Dökümanlar AlternatifiLibreOffice Görüntüleyici. ODT türü dosyaları görüntülemek için kullanılabilir. Word, Excel, Powerpoint dosyalarını da açmaktaSosyalFedilabFediverse kullanıyorsanız bu uygulamaya bakmak isteyebilirsiniz. Gelişmiş bir arayüz. Mastodon, Pixelfed, PeerTube vb. uyumlu. BeeperGeliştirme aşamasında, 15 tane sosyal medya uygulamasını (whatsapp, telegram, discord vb.) tek bir uygulamadan yönetebilecekmişiz, kapalı beta sırasına girmek isteyebilirsiniz. ConversationsXMPP için kullanabileceğiniz sade bir uygulama Akıllı Bileklik veya Saati OlanlaraGadgetbridge - MiFit AlternatifiAkıllı bilekli ve saatler için açık kaynak mobil uygulama alternatifi, yaklaşik 1 senedir MiBand cihazım ile sorunsuz bir şekilde kullanıyorum ve daha birçok cihaz ile de sorunsuz çalışmakta. OpenTracksYürüyüş için istatistik ve konum geçmişi vb. Gadgetbridge ile uyumlu bir şekilde çalıştığı için bu başlık altına aldım ama akıllı bileklik/saat olmadan da kullanabilirsiniz. QuickWeatherHava durumu uygulaması. Aynı zamanda Gadgetbridge'a hava durumu verisi sağlamakta.Kendi Sunucusu Olanların İlgisini ÇekebilirEğer evde veya bir VPS üzerinde kendi sunucunuza sahip iseniz bu başlık altındaki android uygulamaları ilginizi çekebilir.Nextcloud - Google Drive AlternatifiVerilerinizi nextcloud sunucunuz ile senkronize etmek ve verilerinize ulaşmak için Les Pas - Google Fotoğraflar AlternatifiNextcloud fotoğraflarınız için galeri uygulaması Davx5Nextcloud veya CalDAV/CardDAV sunucunuz ile takvim, kişilerinizi senkronize etmek için.FreshRSSFreshRSS sunucunuz varsa resmi mobil uygulaması GitNex - GitHub AlternatifiKendi Gitea veya Forgejo sunucusu olanlar kullanabilirler Root Kullanıcıları İçinTelefonu bizzat Rootlamadığım için burada vereceğim örnekler sığ olacaktır. Hâlihazırda cihazını rootlamış olanlar yorumlarda önerilerini yazabilirler. AdAwayReklam engelleyici, cihazda root olmadan vpn olarak çalıştırarak da kullanabilirsiniz ama root olarak çalıştırırsanız daha fazla verim alırsınız.Magisk / ShizukuBildiğim kadarı ile diğer uygulamalara root izni vermek için Neo BackupUygulamaların yedeğini almak için DiğerDiğer Uygulamalar ve Kategorize Etmeye Üşendiklerim .dTable Habit (mhabit)LibreSudokulichessAliucord (telemetri kapatılmış discord, obtanium ile indirebilirsiniz.)Binary Eye (barkod okuyucu)Arity (2 ve 3 boyutlu görüntüleme özelliği olan hesap makinesi)WhatsDeleted (silinen WhatsApp mesajlarını görmek için )Semitone (müzik ile uğraşanlar için metronom uygulaması)Vector CameraOpenKeychainBitwardenMyneLogcatTermux (telefon terminali)Shelter (uygulamaları ikinci kere yüklemek ve ayırmak için)LibreSpeed (speed test uygulaması)SD Maid SE (telefonda yer boşaltmak için)RHVoice (TTS motoru, ne yazık ki Türkçesi yok)Openreads (kitap listesi uygulaması)Florisboard (klavye uygulaması)Alternatif bulamadıklarımTürkçe TTS (Text-to-speech) motoruSTT (Speech-to-text) motoru (Türkçe/İngilizce) (Kõnele var ama doğru düzgün ayarlamaya fırsatım olmadı)WebView alternatifi (Mozilla geckoview üzerinde çalışıyor sanırım ama emin değilim)Zamanlanmış mail gönderebilen Mail Uygulaması (Fair Mail bunu sadece pro sürümünde yapıyor) Siz de kullandığınız mobil açık kaynak / özgür yazılımları listeleyebilirsiniz, ekleme yapabilirsiniz veya benim bizzat bulamadıklarımı bulmamda yardımcı olabilirsiniz Okuduğunuz için teşekkürler." }, { "title": "Linux / Pardus / Debian üzerinde Epson Yazıcı Kullanma", "url": "/posts/linux-epson-yazici/", "categories": "Linux, Troubleshooting", "tags": "epson, printer, linux, arch, debian, pardus, duzenlenecek", "date": "2023-09-15 18:00:00 +0300", "snippet": "Merhabalar evimde 1 Arch, 1 Pardus bilgisayarı olan biri olarak Epson yazıcı kullanmak ilk başlarda benim için bir işkenceydi. Ancak araştırmalarım neticesinde şu anda rahat bir şekilde Epson yazıc...", "content": "Merhabalar evimde 1 Arch, 1 Pardus bilgisayarı olan biri olarak Epson yazıcı kullanmak ilk başlarda benim için bir işkenceydi. Ancak araştırmalarım neticesinde şu anda rahat bir şekilde Epson yazıcımı kullanabiliyor ve gerekli bakım işlemlerini yapabiliyorum.Öncelikle bu blog yazısında anlatacağım tüm işlemleri L382 model bir Epson yazıcıda ve Pardus XFCE 21.4 ve 21.5 sürümlerinde denediğimi belirtmek isterim. L38x modellerinde benzer adımlar ile siz de yazıcınızı herhangi bir GNU/Linux sürümünde çalıştırabilirsiniz.Gerekli dosyaları kurmadan önce yazıcınızın gerçekten bir sürücüye ihtiyacı olup olmadığını kontrol etmeniz işinizi kolaylaştırabilir. https://openprinting.github.io/printers/ adresinde eğer yazıcınız listelenmiş ise sürücü yüklemeye gerek olmadan kullanabilme ihtimaliniz var. Veya kullandığınız dağıtımınızdaki yazıcı ayarları veya yazıcı yönetimi uygulaması gerekli sürücüleri zaten indiriyor olabilir. Bunları da kontrol etmenizde fayda var. Epson L38x model yazıcılarda bu destek olmadığı için blogun geri kalanında manuel olarak nasıl bir driver yüklenebileceğini anlatıyor olacağım.Debian / Pardus İçin Sürücü Yükleme İşlemiDebian veya Pardus üzerinde bir Epson Inkjet Driver'ı kurmak için öncelikle lsb paketine ihtiyaç var. Ne yazık ki bu paket artık desteklenmemekte ve artık debian/pardus repolarında direkt binary file olarak bulunmamakta, sadece kaynak kodu [1] var ve artık lsb-release ve lsb-base adı altında iki farklı binary file olarak yüklenip kullanılması öneriliyor. Ama Epson’un sitesinden indireceğiniz ilgili yazıcı sürücüsü [2] illa da lsb>=3.2 sürümünü istiyor.Bu yüzden her ne kadar eski olsa da lsb uyumluluk sorunu çözmek için bu [3] lsb-compat paketini kullanabilirsiniz. Sonrasında gerekli sürücüleri siteden[2] indirip, direkt olarak kurabilir, yazıcı seçeneklerinden yapılandırabilirsiniz.Tek bir kod öbeği içinde toplayacak olursak:sudo apt update -y# paketleri güncellersudo apt install lsb-* -ysudo apt install lib32z1 wget -y# gerekli çalıştırılabilir paketleri yüklerwget https://archive.debian.org/debian/pool/main/l/lsb/lsb-compat_9.20161125_amd64.deb# lsb-compat paketini debian repolarından indirirsudo apt install ./lsb-compat_9.20161125_amd64.deb -y# lsb-compat paketini kurNot: Bilgisayarınızın mimarisinin amd64 olduğu varsayılmıştır uname -m komutunu çalıştırarak kontrol edebilirsiniz. çıktı x86_64 ise üstteki kod öbeğini kullanabilirsiniz. Değilse https://archive.debian.org/debian/pool/main/l/lsb/ adresinden lsb-compat ile başlayan sizin mimarinize uygun .deb dosyasını indirip benzer şekilde yükleme adımını tamamlayabilirsiniz.Sonrasında EPSON Download Center adresinden Linux ve L382 (veya sizin yazıcı modelinizi) seçip ürünü aratın. ARM(AArch32) yazanlar hariç diğer sürücülerin amd64.deb uzantısı ile biten versiyonlarını indirmeniz gerekiyor. (tabii ki yine bilgisayarınızın mimarisinin amd64 olduğunu varsayıyorum). Bende sadece ilkini indirince de sürücüyü algıladı, sanıyorum listedeki diğer paketler ekstra işlemler için. Eğer sizin modelinizin sürücüsünü bulamadıysanız https://www.openprinting.org/drivers adresinde de arayabilirsiniz. Yükleme işlemini yaptıktan sonra sudo /etc/init.d/cups restart komutunu girmeniz gerekebilir.Son olarak şu adımları uygulayın:Uygulamalar menüsünden Yazıcı ayarları seçeneğini seçinAçılan menüden aygıtınızı seçinVeri tabanından yazıcı seç seçeneğini işaretleyinMarka olarak Epson seçinModel listesinde L382 (veya sizin yazıcı modelinizi) bulun ve sağdan sürücüyü seçinYazıcı bilgilerini ekleyin (isteğe bağlı)Bu adımları yaptıktan sonra yazıcınızın hem uygulamalar tarafından algılanıyor hem de doğru bir şekilde çıktı veriyor olması lazım. Dilerseniz test sayfası yazdırarak doğrulayabilirsiniz.Kaynaklar:[1] https://packages.debian.org/source/bullseye/lsb[2] http://download.ebz.epson.net/dsc/search/01/search/?OSC=LX[3] https://archive.debian.org/debian/pool/main/l/lsb/lsb-compat_9.20161125_amd64.debAğustost 2023 Güncellemesi: https://packages.debian.org/stretch/lsb-compat 1 linkinde bulunan lsb-compat artık arşivlenmiş durumdadır. Kaynak [3]'ten ulaşabilirsiniz. İşlemlerin denendiği donanımlar: Pardus XFCE 21.4 ve 21.5, x86_64 mimari , Epson L382 yazıcıBu adımlar sürücüyü yüklemenizi sağladı mı? Herhangi bir sorunla karşılaştınız mı? Yorumlar kısmında belirtebilirsiniz.Arch İçin Sürücü Yükleme İşlemiArch tabanlı dağıtımlarda Aur gibi bir nimet olduğu için sürücü yüklemek görece daha kolay. Hatta neden bilmiyorum L310 sürücüsü direkt yüklü olarak geldi (CUPS+Gutenprint) ve benim yazıcım ile de uyumlu idi. Onu direkt kullanabildim. Yine de yavaş yazdırıyordu ve bazen sıkıntı çıkartabiliyordu. O yüzden aur kullanarak kendi modelinizin sürücüsünü kurmanızı öneririm. Bunun için yay epson | grep -B 1 L382 komutunu kullanarak ilgili sürücü bulabilir ve yükleyebilirsiniz. Tabii ki L382 yerine kendi modelinizi yazınız. Ayrıca PKGBUILD dosyasını da incelemek isteyebilirsiniz. Yazıcı Yönetim Uygulaması Yükleme İşlemiLSB kullanan yazıcıların yönetim uygulaması için https://support.epson.net/linux/Printer/LSB_distribution_pages/en/utility.php adresinden ilgili linki (debian/pardus için ilk link) indirip kurabilirsiniz. Arch için epson-printer-utility paketini aur üzerinden kurabilirsiniz. Uygulamanın çalışması için cihazınızı aç/kapa yapmanız gerekebilir. Ayrıca arch üzerinde ilk önce /opt/epson-printer-utility/lib/epson-backend içerisinde bulunan ecbd dosyasını root olarak çalıştırmanız gerekebilir. Uygulama kılavuzu için https://download.ebz.epson.net/man/linux/utility.html adresine göz atabilirsiniz. Umarım yazım faydalı olmuştur. Yanlış olduğunu düşündüğünüz kısımları veya sorularınızı yorumlar kısmından iletebilirsiniz." }, { "title": "Teknofest Pardus 21 Hata Yakalama ve Öneri Yarışması Deneyimlerim", "url": "/posts/teknofest-deneyimlerim/", "categories": "Competitions", "tags": "teknofest, pardus, liderahenk, tubitak, duzenlenecek", "date": "2023-06-15 18:00:00 +0300", "snippet": "Merhabalar, ben Teknofest 2023 Pardus 21 Hata Yakalama ve Öneri Yarışması finalisti Aliberk. Bu yazı içerisinde sizlere milli imkanlarla geliştirilen işletim sistemimiz Pardus üzerinde yakalamış ol...", "content": "Merhabalar, ben Teknofest 2023 Pardus 21 Hata Yakalama ve Öneri Yarışması finalisti Aliberk. Bu yazı içerisinde sizlere milli imkanlarla geliştirilen işletim sistemimiz Pardus üzerinde yakalamış olduğum hatalardan, yaptığım önerilerden ve genel olarak süreçten bahsetmek istiyorum.Yaklaşık 2 yıldır GNU/Linux işletim sistemleri kullanmaktayım. Bu sebepten Teknofest içerisinde düzenlenen Pardus Hata Yakalama ve Öneri Yarışması özellikle dikkatimi çekti. Teknofest portalı üzerinden gerekli bilgileri doldurarak yarışmaya kaydımı yaptım. Sonrasında ilk işim bilgisayarıma Pardus kurmak ve kurcalamak oldu. Ben bilgisayar özelliklerimin çok iyi olmamasından kaynaklı XFCE’yi tercih ettim.Pardus’u günlük yaşamımda da kullanarak fark ettiğim hataları ve “böyle bir özellik olsa güzel olurmuş” diye düşündüğüm özellikleri not ettim. Aynı zamanda bilişim öğretmenimden de okuldaki bilgisayarları kullanmak için izin aldım. Yarışma için 10 tane talep gönderebiliyorduk ve ben bu sayıyı tamamlamak istedim. Ama süreç içerisinde yeterince hata yakalayamadığımdan dolayı ben de Pardus’un diğer alt projelerini inceleme kararı aldım.Ahtapot, Engerek, Etap ve Liderahenk alt projelerinden daha çok ilgimi çektiğinden dolayı Liderahenk üzerinde hata yakalamak için çalışmalara başladım. Okuldaki 1 bilgisayara Lider sunucusunu 2 bilgisayara da Ahenk istemcisini kurdum. Bu sayede birkaç hata daha yakalama imkanım oldu. Bulduğum hatalar kritik hatalar değildi ama yine de kullanıcı deneyimini etkiliyordu.Talep oluşturmak için gerekli hata ve önerileri biriktirdikten sonra bulduğum hataların iyi anlaşılması için sıfırdan bir sanal makine kurdum. Sonrasında video kaydı ve ekran görüntüleri de alarak gerekli raporlamaları yaptım. Aynı zamanda GitHub üzerinden de pull request açtım. Sonuç olarak, 4 hata, 6 öneri talebini sistem üzerinden ilettim.Yaklaşık 3 hafta sonra ise Teknofest ekibinden bir mail geldi. Mailde Pardus 21 Hata Yakalama ve Öneri Yarışmasında finalist olduğum yazıyordu. 1 ay sonra da Teknofest için İstanbul’a gittim. Teknofest alanında 3. olduğumu öğrendim ve Pardus ekibi ile vakit geçirme fırsatı buldum. Standa gelen insanlara Pardus’u tanıtma imkanı buldum. Benim için unutulmaz bir deneyimdi. İlgisini çekenlerin seneye katılmasını tavsiye ediyorum." }, { "title": "Pardus Ekibinden Ali Rıza ile Röportaj", "url": "/posts/pardus-roportaj/", "categories": "Reportages", "tags": "linux, pardus, tubitak, duzenlenecek", "date": "2023-02-14 18:00:00 +0300", "snippet": "Ankara'da düzenlenen 5. Verimlilik ve Teknoloji Fuarı kapsamında birçok stand ve etkinliğin yanında Pardus standı da vardı. Ben de hazır Ankara'da iken hem Pardus ekibi ile konuşmak hem de fuarı ge...", "content": "Ankara'da düzenlenen 5. Verimlilik ve Teknoloji Fuarı kapsamında birçok stand ve etkinliğin yanında Pardus standı da vardı. Ben de hazır Ankara'da iken hem Pardus ekibi ile konuşmak hem de fuarı gezmek için alana gittim. Ekip ile tanıştıktan sonraki gün hazır ekibi yerinde bulmuşken neden bir röportaj yapmayayım dedim. Soruları hazırlamak için Yusuf İpek'in Discord kanalındanki değerli arkadaşlara danıştım, kendilerine müteşekkirim. Şimdi yanıtları bu blogun devamında soru-cevap şeklinde paylaşıyor olacağım.1. Pardus ETAP neden Windows'tan gelen öğretmenler ve öğrenciler için Windows benzeri bir arayüz ile gelmiyor? Neden varsayılan olarak mesela GNOME kullanıyor ama özelleştirilmiş bir versiyonunu kullanmıyor ?Bunun en büyük sebebi Milli Eğitim Bakanlığı ile yapılan anlaşmalar gereği, onların istekleri doğrultusunda arayüz tasarladığımızdan dolayı o şekilde. İkincisi de Windows da çok kullanışlı bir sistem değil aslında biz bunu fark ettiğimiz için tahtalarda daha kullanışlı hâle getirmek için ona (Windows'a) benzemesinin gerekmediğini düşünüp ona göre bir tasarım yaptık.2. Pardus etap neden wine önyüklü bir biçimde gelmiyor? En azından farklı imaj dosyaları harici çoğu imajda önyüklü olarak gelmiyor. Gelmesinin istenme sebebi de çoğu z-kitap vb. uygulamanın sadece wine üzerinden çalıştırılabiliyor olması.Yani burada asıl mantık şu: O z-kitap ların windows versiyonlarını çıkarıp alın kullanın tarzı bir yaklaşımdan ziyade bunu özellikle linux tarafına uyarlamalarını istememizden dolayı böyle bir şey ortaya çıktı ve isteyen kişiler için de direkt wine ile gelen imajlar da var zaten. Resmi imajlar diye bir bölüm var, oraya basarsanız görebilirsiniz.3. Pardus neden varsayılan olarak libre office kullanıyor da onlyoffice kullanmiyor? en azından çoğu kullanıcı için microsofta uyumlulugu daha iyi.Onlyoffice görünüş olarak microsoft officeye benziyor olabilir fakat uyumluluk ve belge formatının asıl üreticisinin libre office olmasından dolayı libre office'i tercih ediyoruz. Libre Office alıştıktan sonra herhangi bir arayüz sıkıntısı olmuyor zaten.4. Pardus ETAP gibi sürümler immutable yapılmayı düşünülüyor mu ya da bir immutable sürüm yapmayı düşünüyorlar mı. Mesela sadece Flatpak vb. yöntemlerle uygulama kurulabilecek bir sürüm Şu anda öyle bir planımız yok, isteyen kendisi bu şekilde ayarlayabilir.5. Pardusun online kurulum seçeneği neden yok, paket ekleme çıkarma ve DE seçme vb. kurulum öncesi işlemleri içinOnline kurulum isosunu diyorsun, o var. Depo üzerinden indirilebiliyor. Sitede insanlar yanlışlıkla onu indirip niye kuramıyorum diye kafaları karışmasın diye eklemedik6. Neden package updater ile pardus updater aynı sistem içerisinde bulunuyor, upgrade geldiğinde package updater karşımıza çıkıyor ama pardus mağazanın içinde de var.Onu ileride kaldırmayı düşünüyoruz-benzer bir şey deb paket yükleyicisinde de olmuştu, yeterince geliştirince diğerini kaldıracaksınız sanırım-Aynen7. Pardus kernel konfigrasyonlarında herhangi bir değişiklik yapıyor musunuz, eklenen bir patch var mı?Yok, direkt debian kerneli8. BTRFS hakkında ne düşünüyorsunuz? varsayılan kurulumda BTRFS'i neden seçmiyorsunuz?BTRFS kurumsal yerlerde çok gerekli bir özellik değil ayrıca kurulum aşamalarının da karmaşıklaşmasına sebep oluyor. Fakat manuel olarak kurulumu yapabilirsiniz, sitemizde de bununla ilgili bir içerik paylaştık zaten. Kurumlar bir sıkıntı olduğu zaman direkt imaj basıp geçmeyi tercih ediyor zaten.9. Depodaki paketleriniz genel olarak eski ve örneğin FirefoxESR kullanılıyor, bu nedenden dolayı Kurumsal ve bireysel kullanıcılar için farklı iso yapma planınız var mı?Şu an için yok, biz şu anda kararlılık üzerine odaklanıyoruz.10. Neden systemd bootloaderini kullanmıyorsunuz da grub kullanıyorsunuz ?Debianda varsayılan olarak gelen o olduğu için. Bir de bir sıkıntı çıktığı zaman grub'da konsola girdiği için bazı komutlar ile hatanın ne olduğunu da anlayabiliyoruz.11. Paketleri derlediğiniz sunucuda hangi dağıtımı kullanıyorsunuz?Debian. Pardus için derleme yaptığımız imajlar var, o imajların üzerinde bütün derleme araçları kurulu geliyor, onu kullanarak derliyoruz. Hem işimizi kolaylaştırıyor hem de neyin neye bağlı olduğunu görebiliyoruz. Aslında pardus kullanıyoruz bi bakıma ama debiandan çok bir farkı yok12. Neden okullarda pardus zorunlu hale getirilmiyor, okulun bir bilişimcisi varsa hemen windowsa dönüştürüyor. Bunun için aldığınız bir önlem var mı?O bizden ziyade Milli Eğitim Bakanlığı ile ilgili bir durum-Anlıyorum ama şunları da eklemek istiyorum: tahta.etap.gov.tr adresinde bir veri paylaşıyorsunuz. Bizzat arkadaşlar ile o verileri inceledik ve tutarlı olmadığı kanısına vardık, o verilerin pardus etap kurulu gelen tahta sayısı olduğunu düşünüyorum ben. Bizim okulda da varmış bir tane ama benim haberim yok mesela-3 ay ele alınmayan makineler database'den düşüyor. interneti olmayabilir, bozuk olabilir 3 ay boyunca mesela, o zaman da sistemden düşüyor13. Gibux'a nasıl bakıyorsunuz, gibux yerine pardus kullanılamaz mıydı, neden kendi işletim sistemini yapmışlar bir daha? Tübitak ve Gelir Idaresi başkanlığının kararları ile ilgili şeyler mi?Hem o şekilde olabilir, hem de sistemlerinin tamamının kontrolünün kendilerinde olmasını istemiş olabilirler.-arkadan başka biri: Bir de tam 2013 zamanlarına denk gelmişti, o arada bi kopukluk\\karmaşa var...-Aynen, iletişimsizlikten dolayı da olabilir...14. Pardusu yaygınlaştırmak için başka çalışmalarınız var mı?Bu tür etkinliklerde, teknofestte varız. Çevremiz ile paylaşıyoruz, Kurumlar ile bazı anlaşmalarımız oluyor.15. Pardus debian tabanına geçtiği zaman sanırım bazı geliştiriciler pisi linux adında devam ettiler. Onların bu yönden ilerlemeye çalışma sebepleri nedir. Acaba onların şu anda olduğu gibi bu yönden gidilseydi acaba daha iyi mi olurduO konuda benim tecrübem var. Çünkü ben de bi ara onların arasındaydım, eskiden kalma bazı teknolojileri artık günümüzde kullanmak çok mantıklı değil. Hız bakımından olsun, daha modern teknolojiler olsun. O yüzden bazı şeylerin yenilenmesi gerektiğini düşünüyorum ben, buna en basit örnek de mesela debiandaki apt paket sistemi, yıllardır -25 civarı- aynı mantık ile gidiyor. bu yüzden paket yazması en zor dağıtımlardan birisi. Çünkü yeterince modern değil, onun yanında arch linux un paket yapısına baktığınızda gayet modern bir paket yapısına sahip. Fakat debian kadar uzun bir süre geliştirilip test edilmediği için onun kadar stabil bir yapıya da sahip değil. Bizim burada asıl amacımız taban oluşturmak olmadığı için biz debianı tercih ettik.-Stabilite için yani?-Aynen. Yani bazı şeylerin modernize edilmesi lazım haklısınız. Pisi linux konusunda da şunu söyleyeyim. Belki pisi linux kullanan arkadaşlar biraz kızabilir. Aslında yaptıkları şey 2011den sonraki bütün sadece paketleri güncellemek, bunun haricinde herhangi bir göze dokunur bir gelişme yok dediğin gibi ölü dağıtım haline geldi.-Acaba mesela pardus bir yandan destek verseydi ölmeyip pardusun gelişmesine de katkı sağlayabilir miydi ?-Ona yönelik de şöyle, ben 2016 yılında pisi linuxtan desteğimi tamamen çektim, yaptığınız iş kötü, geleceği yok gibisinden. Kendim projeler yapmaya başladım, önce onların -eski pardusun- tabanını alıp modernize etmeye başladım. Ordan da bir şey çıkmayınca hani ondan sonra kendim tekrar paket sistemi tasarlayım gibi bir uğraşlara girdim ve gerçekten aşırı uğraştırıcı ve zor bir iş. Anca siyah ekranda bir pencere çıkartabiliyorum" } ]
+[ { "title": "Android Cihazlar için FOSS Uygulama Alternatifleri", "url": "/posts/android-foss-apps/", "categories": "Android", "tags": "app-recommendations, foss", "date": "2023-11-21 18:00:00 +0300", "snippet": "Günümüzde gizlilik ve güvenlik en önemli konulardan biri. Bunu sağlamanın en garanti yollarında biri ise kullandığımız uygulamaların açık kaynak olmasına dikkat etmek. Bu tarz uygulamaların kaynak ...", "content": "Günümüzde gizlilik ve güvenlik en önemli konulardan biri. Bunu sağlamanın en garanti yollarında biri ise kullandığımız uygulamaların açık kaynak olmasına dikkat etmek. Bu tarz uygulamaların kaynak kodu herkese açık bir şekilde görüntülenebildiği için hem güvenlik yamaları daha hızlı bir şekilde gelmekte hem de gizlilik ile ilgili kafamızda bir soru işareti oluşmamakta. Dolayısı ile bu uygulamaları teknolojik cihazlarımızda kullanmamız büyük bir önem taşımaktadır. Bu yazımızda sizin için hem gizlilik ve güvenliğinizi sağlayacak hem de verimliliğinizden geri bırakmayacak açık kaynak kodlu Android uygulamalarına yer vermek istedik.Uygulama MağazalarıBurada paylaşacağım diğer tüm uygulamalar için öncelikle bu mağazalardan bir veya birkaçını indirmek işini kolayaştıracak ve otomatik güncelleme almanızı sağlayacaktır. Bu başlık altında Google Play Store için alternatif uygulamaları bulabilirsiniz.F-DroidAçık kaynak kodlu ve/veya özgür uygulamaların toplandığı bir mağaza. Kendi uygulama listenizi ekleyebildiğiniz gibi bu listedeki tüm uygulamaları bulmak için IzzyOnDroid reposunu da eklemek isteyebilirsiniz.AuroraStorePlay Store için alternatif arayüz. Eski sürümleri indirme, uygulamadaki izleyici sayısını gösterme benzeri güzel özellikleri var. Anonim olarak veya Google Hesabınız ile giriş yaparak kullanabilirsiniz.ObtainiumGitHub, GitLab vb. bir linkten uygulamayı direkt siteden güncellemek için. Anında güncel tutmak istediğiniz veya üstteki diğer mağazalarda bulamadığınız uygulamalar için kullanılabilir.Genel KullanımFossify SerisiSade, temel mobil uygulamalar serisi, özellikle önerdiklerim: Galeri Dosya Yöneticisi Takvim Ses Kaydedici Telefon Kişiler NotlarTüm uygulamalara göz atın Simple Mobile Tools serisi satıldı ve foss geliştirme süreci artık Fossify Organizasyonu çatalı altında yürümekteOpen CameraÖzelleştirilebilir kamera uygulaması. Hem Profesyonel fotoğrafçılar hem de günlük kullanıcılar için vazgeçilmez. Otomatik fotoğraf hizalayıcı, açı göstergeleri, gelişmiş odak noktası ayarları, iso ve estantene ayarları ve benzeri bir çok diğer kamera uygulamasında olmayan özelliklere sahip.Mail İstemcileriFair MailGelişmiş kullanıcılar için özelleştirilebilir bir mail istemcisi. Hesaplar, bildirimler, mail klasörleri, filterler için birçok özelleştirme yapmayı sağlıyor. Ayrıca DeepL, LanguageTool, OpenAI vb. bir çok harici bağlantı özelliğine sahipThunderbirdMozilla’nın geliştirdiği Mail istemcisi. Masaüstü versiyonundan alışmış olan ve/veya Fair Mail’deki fazla özelliğin içinde boğulan kullanıcılar tercih edebilir. Daha modern ve kullanması kolay!HaritalarOrganic MapsOpenStreetMap için mobil arayüz, modern harita uygulaması. Hesap girişi sonrası harita üzerinde düzenleme yapabiliyorsunuz. Offline olarak kullanabiliyorsunuz. Harici .gpx yol kayıtlarınızı aktarabiliyorsunuz. Sesli yol tarifi özelliği bulunmakta. Trafik verisi bulunmamaktadır!OsmAnd~Yine OpenStreetMap harita verilerini kullanmakta. Çok daha fazla özelliği bulunmakta. Bir çok harita çeşidi indirilebilmekte ve çok farklı amaçlarla kullanılabilmektedir.GrapHopper MapsModern bir arayüzü yok ama daha fazla yol seçeneği için tercih edilebilir (bisiklet, kamyonet vb.)Tasks Görevler ve hatırlatıcılar için mükemmel bir uygulama. Etiketler ve farklı kategoriler oluşturulabiliyor. Markdown desteği, görev önceliği, başlangıç/bitiş tarihi ekleme, alt görev ekleme vb. zengin özelliklere sahip . Aynı zamanda DAVx5, Nextcloud, Google Tasks vb. servisler ile de senkronize edilebiliyor.Media & MüzikAlternatif YouTube İstemcileriNewPipeReklamsız YouTube deneyimi. Google hesabı gerektirmiyor. Kanallar kategorileştirilebiliyor, videolar x3 hızlandırılabiliyor, ses olmayan kısımlar otomatik atlanabiliyor ve videolar indirilebiliyor. Görece eski bir arayüze sahip olsa da oldukça işlevselBirkaç farklı işlevsel çatala sahip:TubularEk özellikler: Dislike sayısı, SponsorBlock eklenti desteği (sponsorları otomatik atlama)PipePipeEk özellikler: NicoNico, BiliBili desteği, canlı yayın geliştirmeleri ve bir çok ekstra özellikLastPipeBenderEk özelikler: x5’e kadar hızlandırma, Tubular çatalının daha hızlı güncellendiği versiyonLibreTubeDaha modern gözüken bir alternatif. Invidious hesapları ile uyumluReVancedOrijinal YouTube istemcisinin değiştirilmiş hâli. Eklenti yapısı ile istenilen özellikler eklenip çıkarılabiliniyor. Kurmak için bir miktar teknik bilgi gerektirmekteBURADAN İTİBAREN GÜNCELLENECEK - wordpress –> markdown dönüşümü yapılmaktaAntennaPod - Google Podcast AlternatifiPodcast dinlemek için mükemmel bir uygulama, birçok farklı podcast uygulamasından podcast çekebiliyor ve ses hızlandırma/senkronizasyon gibi gelişmiş özelliklere de sahipSpotube - Spotify AlternatifiReklamsız spotify. Spotify hesabını bağlayabiliyorsunuz ve playlist oluşturma/üretme vb. değişik özelliklere sahip. Müzikleri YouTube üzerinden çekmekte ve Piped API'yı da kullanılabiliyor. Biraz yavaş ve buglu. Benzer Alternatif: MusifyBu listeyi hazırlarken bulduğum müzik için spotube uygulamasına güzel bir alternatif. Deneme fırsatım olmadı ama arayüzü güzel gözüküyor.SoundAuraFarklı ses dosyalarını içeri aktarıp farklı ses miktarlarında karabiliyorsunuz. Ortam sesi oluşturmak için birebir.VLCAnlatmaya gerek yok sanırım. En çok bilinen ve kullanılan medya oynatıcılarından biri.Benzer Alternatif: mpvSade ama güçlü medya oynatıcı. Benim için VLC'den öne çıkan yanı aynı anda iki farklı altyazı eklenebilmesi. Varsayılan olarak biraz daha hantal olabiliyor ama ayarlardan birçok performans ayarı yapılabiliyor (eski tip türkçe altyazılarda sıkıntı çıkabiliyor, öncesinde dönüştürme işlemi gerekebiliyor) DokümanlarMarkorBasit Markdown düzenleyici Librera ReaderAçık ara en iyi mobil pdf okuyucu, koyu modu var. Ne kadar yavaş da olsa daha birçok özellik barındırmakta. LibreOffice Viewer - Google Dökümanlar AlternatifiLibreOffice Görüntüleyici. ODT türü dosyaları görüntülemek için kullanılabilir. Word, Excel, Powerpoint dosyalarını da açmaktaSosyalFedilabFediverse kullanıyorsanız bu uygulamaya bakmak isteyebilirsiniz. Gelişmiş bir arayüz. Mastodon, Pixelfed, PeerTube vb. uyumlu. BeeperGeliştirme aşamasında, 15 tane sosyal medya uygulamasını (whatsapp, telegram, discord vb.) tek bir uygulamadan yönetebilecekmişiz, kapalı beta sırasına girmek isteyebilirsiniz. ConversationsXMPP için kullanabileceğiniz sade bir uygulama Akıllı Bileklik veya Saati OlanlaraGadgetbridge - MiFit AlternatifiAkıllı bilekli ve saatler için açık kaynak mobil uygulama alternatifi, yaklaşik 1 senedir MiBand cihazım ile sorunsuz bir şekilde kullanıyorum ve daha birçok cihaz ile de sorunsuz çalışmakta. OpenTracksYürüyüş için istatistik ve konum geçmişi vb. Gadgetbridge ile uyumlu bir şekilde çalıştığı için bu başlık altına aldım ama akıllı bileklik/saat olmadan da kullanabilirsiniz. QuickWeatherHava durumu uygulaması. Aynı zamanda Gadgetbridge'a hava durumu verisi sağlamakta.Kendi Sunucusu Olanların İlgisini ÇekebilirEğer evde veya bir VPS üzerinde kendi sunucunuza sahip iseniz bu başlık altındaki android uygulamaları ilginizi çekebilir.Nextcloud - Google Drive AlternatifiVerilerinizi nextcloud sunucunuz ile senkronize etmek ve verilerinize ulaşmak için Les Pas - Google Fotoğraflar AlternatifiNextcloud fotoğraflarınız için galeri uygulaması Davx5Nextcloud veya CalDAV/CardDAV sunucunuz ile takvim, kişilerinizi senkronize etmek için.FreshRSSFreshRSS sunucunuz varsa resmi mobil uygulaması GitNex - GitHub AlternatifiKendi Gitea veya Forgejo sunucusu olanlar kullanabilirler Root Kullanıcıları İçinTelefonu bizzat Rootlamadığım için burada vereceğim örnekler sığ olacaktır. Hâlihazırda cihazını rootlamış olanlar yorumlarda önerilerini yazabilirler. AdAwayReklam engelleyici, cihazda root olmadan vpn olarak çalıştırarak da kullanabilirsiniz ama root olarak çalıştırırsanız daha fazla verim alırsınız.Magisk / ShizukuBildiğim kadarı ile diğer uygulamalara root izni vermek için Neo BackupUygulamaların yedeğini almak için DiğerDiğer Uygulamalar ve Kategorize Etmeye Üşendiklerim .dTable Habit (mhabit)LibreSudokulichessAliucord (telemetri kapatılmış discord, obtanium ile indirebilirsiniz.)Binary Eye (barkod okuyucu)Arity (2 ve 3 boyutlu görüntüleme özelliği olan hesap makinesi)WhatsDeleted (silinen WhatsApp mesajlarını görmek için )Semitone (müzik ile uğraşanlar için metronom uygulaması)Vector CameraOpenKeychainBitwardenMyneLogcatTermux (telefon terminali)Shelter (uygulamaları ikinci kere yüklemek ve ayırmak için)LibreSpeed (speed test uygulaması)SD Maid SE (telefonda yer boşaltmak için)RHVoice (TTS motoru, ne yazık ki Türkçesi yok)Openreads (kitap listesi uygulaması)Florisboard (klavye uygulaması)Alternatif bulamadıklarımTürkçe TTS (Text-to-speech) motoruSTT (Speech-to-text) motoru (Türkçe/İngilizce) (Kõnele var ama doğru düzgün ayarlamaya fırsatım olmadı)WebView alternatifi (Mozilla geckoview üzerinde çalışıyor sanırım ama emin değilim)Zamanlanmış mail gönderebilen Mail Uygulaması (Fair Mail bunu sadece pro sürümünde yapıyor) Siz de kullandığınız mobil açık kaynak / özgür yazılımları listeleyebilirsiniz, ekleme yapabilirsiniz veya benim bizzat bulamadıklarımı bulmamda yardımcı olabilirsiniz Okuduğunuz için teşekkürler." }, { "title": "Linux / Pardus / Debian üzerinde Epson Yazıcı Kullanma", "url": "/posts/linux-epson-yazici/", "categories": "Linux, Troubleshooting", "tags": "epson, printer, linux, arch, debian, pardus, duzenlenecek", "date": "2023-09-15 18:00:00 +0300", "snippet": "Merhabalar evimde 1 Arch, 1 Pardus bilgisayarı olan biri olarak Epson yazıcı kullanmak ilk başlarda benim için bir işkenceydi. Ancak araştırmalarım neticesinde şu anda rahat bir şekilde Epson yazıc...", "content": "Merhabalar evimde 1 Arch, 1 Pardus bilgisayarı olan biri olarak Epson yazıcı kullanmak ilk başlarda benim için bir işkenceydi. Ancak araştırmalarım neticesinde şu anda rahat bir şekilde Epson yazıcımı kullanabiliyor ve gerekli bakım işlemlerini yapabiliyorum.Öncelikle bu blog yazısında anlatacağım tüm işlemleri L382 model bir Epson yazıcıda ve Pardus XFCE 21.4 ve 21.5 sürümlerinde denediğimi belirtmek isterim. L38x modellerinde benzer adımlar ile siz de yazıcınızı herhangi bir GNU/Linux sürümünde çalıştırabilirsiniz.Gerekli dosyaları kurmadan önce yazıcınızın gerçekten bir sürücüye ihtiyacı olup olmadığını kontrol etmeniz işinizi kolaylaştırabilir. https://openprinting.github.io/printers/ adresinde eğer yazıcınız listelenmiş ise sürücü yüklemeye gerek olmadan kullanabilme ihtimaliniz var. Veya kullandığınız dağıtımınızdaki yazıcı ayarları veya yazıcı yönetimi uygulaması gerekli sürücüleri zaten indiriyor olabilir. Bunları da kontrol etmenizde fayda var. Epson L38x model yazıcılarda bu destek olmadığı için blogun geri kalanında manuel olarak nasıl bir driver yüklenebileceğini anlatıyor olacağım.Debian / Pardus İçin Sürücü Yükleme İşlemiDebian veya Pardus üzerinde bir Epson Inkjet Driver'ı kurmak için öncelikle lsb paketine ihtiyaç var. Ne yazık ki bu paket artık desteklenmemekte ve artık debian/pardus repolarında direkt binary file olarak bulunmamakta, sadece kaynak kodu [1] var ve artık lsb-release ve lsb-base adı altında iki farklı binary file olarak yüklenip kullanılması öneriliyor. Ama Epson’un sitesinden indireceğiniz ilgili yazıcı sürücüsü [2] illa da lsb>=3.2 sürümünü istiyor.Bu yüzden her ne kadar eski olsa da lsb uyumluluk sorunu çözmek için bu [3] lsb-compat paketini kullanabilirsiniz. Sonrasında gerekli sürücüleri siteden[2] indirip, direkt olarak kurabilir, yazıcı seçeneklerinden yapılandırabilirsiniz.Tek bir kod öbeği içinde toplayacak olursak:sudo apt update -y# paketleri güncellersudo apt install lsb-* -ysudo apt install lib32z1 wget -y# gerekli çalıştırılabilir paketleri yüklerwget https://archive.debian.org/debian/pool/main/l/lsb/lsb-compat_9.20161125_amd64.deb# lsb-compat paketini debian repolarından indirirsudo apt install ./lsb-compat_9.20161125_amd64.deb -y# lsb-compat paketini kurNot: Bilgisayarınızın mimarisinin amd64 olduğu varsayılmıştır uname -m komutunu çalıştırarak kontrol edebilirsiniz. çıktı x86_64 ise üstteki kod öbeğini kullanabilirsiniz. Değilse https://archive.debian.org/debian/pool/main/l/lsb/ adresinden lsb-compat ile başlayan sizin mimarinize uygun .deb dosyasını indirip benzer şekilde yükleme adımını tamamlayabilirsiniz.Sonrasında EPSON Download Center adresinden Linux ve L382 (veya sizin yazıcı modelinizi) seçip ürünü aratın. ARM(AArch32) yazanlar hariç diğer sürücülerin amd64.deb uzantısı ile biten versiyonlarını indirmeniz gerekiyor. (tabii ki yine bilgisayarınızın mimarisinin amd64 olduğunu varsayıyorum). Bende sadece ilkini indirince de sürücüyü algıladı, sanıyorum listedeki diğer paketler ekstra işlemler için. Eğer sizin modelinizin sürücüsünü bulamadıysanız https://www.openprinting.org/drivers adresinde de arayabilirsiniz. Yükleme işlemini yaptıktan sonra sudo /etc/init.d/cups restart komutunu girmeniz gerekebilir.Son olarak şu adımları uygulayın:Uygulamalar menüsünden Yazıcı ayarları seçeneğini seçinAçılan menüden aygıtınızı seçinVeri tabanından yazıcı seç seçeneğini işaretleyinMarka olarak Epson seçinModel listesinde L382 (veya sizin yazıcı modelinizi) bulun ve sağdan sürücüyü seçinYazıcı bilgilerini ekleyin (isteğe bağlı)Bu adımları yaptıktan sonra yazıcınızın hem uygulamalar tarafından algılanıyor hem de doğru bir şekilde çıktı veriyor olması lazım. Dilerseniz test sayfası yazdırarak doğrulayabilirsiniz.Kaynaklar:[1] https://packages.debian.org/source/bullseye/lsb[2] http://download.ebz.epson.net/dsc/search/01/search/?OSC=LX[3] https://archive.debian.org/debian/pool/main/l/lsb/lsb-compat_9.20161125_amd64.debAğustost 2023 Güncellemesi: https://packages.debian.org/stretch/lsb-compat 1 linkinde bulunan lsb-compat artık arşivlenmiş durumdadır. Kaynak [3]'ten ulaşabilirsiniz. İşlemlerin denendiği donanımlar: Pardus XFCE 21.4 ve 21.5, x86_64 mimari , Epson L382 yazıcıBu adımlar sürücüyü yüklemenizi sağladı mı? Herhangi bir sorunla karşılaştınız mı? Yorumlar kısmında belirtebilirsiniz.Arch İçin Sürücü Yükleme İşlemiArch tabanlı dağıtımlarda Aur gibi bir nimet olduğu için sürücü yüklemek görece daha kolay. Hatta neden bilmiyorum L310 sürücüsü direkt yüklü olarak geldi (CUPS+Gutenprint) ve benim yazıcım ile de uyumlu idi. Onu direkt kullanabildim. Yine de yavaş yazdırıyordu ve bazen sıkıntı çıkartabiliyordu. O yüzden aur kullanarak kendi modelinizin sürücüsünü kurmanızı öneririm. Bunun için yay epson | grep -B 1 L382 komutunu kullanarak ilgili sürücü bulabilir ve yükleyebilirsiniz. Tabii ki L382 yerine kendi modelinizi yazınız. Ayrıca PKGBUILD dosyasını da incelemek isteyebilirsiniz. Yazıcı Yönetim Uygulaması Yükleme İşlemiLSB kullanan yazıcıların yönetim uygulaması için https://support.epson.net/linux/Printer/LSB_distribution_pages/en/utility.php adresinden ilgili linki (debian/pardus için ilk link) indirip kurabilirsiniz. Arch için epson-printer-utility paketini aur üzerinden kurabilirsiniz. Uygulamanın çalışması için cihazınızı aç/kapa yapmanız gerekebilir. Ayrıca arch üzerinde ilk önce /opt/epson-printer-utility/lib/epson-backend içerisinde bulunan ecbd dosyasını root olarak çalıştırmanız gerekebilir. Uygulama kılavuzu için https://download.ebz.epson.net/man/linux/utility.html adresine göz atabilirsiniz. Umarım yazım faydalı olmuştur. Yanlış olduğunu düşündüğünüz kısımları veya sorularınızı yorumlar kısmından iletebilirsiniz." }, { "title": "Teknofest Pardus 21 Hata Yakalama ve Öneri Yarışması Deneyimlerim", "url": "/posts/teknofest-deneyimlerim/", "categories": "Competitions", "tags": "teknofest, pardus, liderahenk, tubitak, duzenlenecek", "date": "2023-06-15 18:00:00 +0300", "snippet": "Merhabalar, ben Teknofest 2023 Pardus 21 Hata Yakalama ve Öneri Yarışması finalisti Aliberk. Bu yazı içerisinde sizlere milli imkanlarla geliştirilen işletim sistemimiz Pardus üzerinde yakalamış ol...", "content": "Merhabalar, ben Teknofest 2023 Pardus 21 Hata Yakalama ve Öneri Yarışması finalisti Aliberk. Bu yazı içerisinde sizlere milli imkanlarla geliştirilen işletim sistemimiz Pardus üzerinde yakalamış olduğum hatalardan, yaptığım önerilerden ve genel olarak süreçten bahsetmek istiyorum.Yaklaşık 2 yıldır GNU/Linux işletim sistemleri kullanmaktayım. Bu sebepten Teknofest içerisinde düzenlenen Pardus Hata Yakalama ve Öneri Yarışması özellikle dikkatimi çekti. Teknofest portalı üzerinden gerekli bilgileri doldurarak yarışmaya kaydımı yaptım. Sonrasında ilk işim bilgisayarıma Pardus kurmak ve kurcalamak oldu. Ben bilgisayar özelliklerimin çok iyi olmamasından kaynaklı XFCE’yi tercih ettim.Pardus’u günlük yaşamımda da kullanarak fark ettiğim hataları ve “böyle bir özellik olsa güzel olurmuş” diye düşündüğüm özellikleri not ettim. Aynı zamanda bilişim öğretmenimden de okuldaki bilgisayarları kullanmak için izin aldım. Yarışma için 10 tane talep gönderebiliyorduk ve ben bu sayıyı tamamlamak istedim. Ama süreç içerisinde yeterince hata yakalayamadığımdan dolayı ben de Pardus’un diğer alt projelerini inceleme kararı aldım.Ahtapot, Engerek, Etap ve Liderahenk alt projelerinden daha çok ilgimi çektiğinden dolayı Liderahenk üzerinde hata yakalamak için çalışmalara başladım. Okuldaki 1 bilgisayara Lider sunucusunu 2 bilgisayara da Ahenk istemcisini kurdum. Bu sayede birkaç hata daha yakalama imkanım oldu. Bulduğum hatalar kritik hatalar değildi ama yine de kullanıcı deneyimini etkiliyordu.Talep oluşturmak için gerekli hata ve önerileri biriktirdikten sonra bulduğum hataların iyi anlaşılması için sıfırdan bir sanal makine kurdum. Sonrasında video kaydı ve ekran görüntüleri de alarak gerekli raporlamaları yaptım. Aynı zamanda GitHub üzerinden de pull request açtım. Sonuç olarak, 4 hata, 6 öneri talebini sistem üzerinden ilettim.Yaklaşık 3 hafta sonra ise Teknofest ekibinden bir mail geldi. Mailde Pardus 21 Hata Yakalama ve Öneri Yarışmasında finalist olduğum yazıyordu. 1 ay sonra da Teknofest için İstanbul’a gittim. Teknofest alanında 3. olduğumu öğrendim ve Pardus ekibi ile vakit geçirme fırsatı buldum. Standa gelen insanlara Pardus’u tanıtma imkanı buldum. Benim için unutulmaz bir deneyimdi. İlgisini çekenlerin seneye katılmasını tavsiye ediyorum." }, { "title": "Pardus Ekibinden Ali Rıza ile Röportaj", "url": "/posts/pardus-roportaj/", "categories": "Reportages", "tags": "linux, pardus, tubitak, duzenlenecek", "date": "2023-02-14 18:00:00 +0300", "snippet": "Ankara'da düzenlenen 5. Verimlilik ve Teknoloji Fuarı kapsamında birçok stand ve etkinliğin yanında Pardus standı da vardı. Ben de hazır Ankara'da iken hem Pardus ekibi ile konuşmak hem de fuarı ge...", "content": "Ankara'da düzenlenen 5. Verimlilik ve Teknoloji Fuarı kapsamında birçok stand ve etkinliğin yanında Pardus standı da vardı. Ben de hazır Ankara'da iken hem Pardus ekibi ile konuşmak hem de fuarı gezmek için alana gittim. Ekip ile tanıştıktan sonraki gün hazır ekibi yerinde bulmuşken neden bir röportaj yapmayayım dedim. Soruları hazırlamak için Yusuf İpek'in Discord kanalındanki değerli arkadaşlara danıştım, kendilerine müteşekkirim. Şimdi yanıtları bu blogun devamında soru-cevap şeklinde paylaşıyor olacağım.1. Pardus ETAP neden Windows'tan gelen öğretmenler ve öğrenciler için Windows benzeri bir arayüz ile gelmiyor? Neden varsayılan olarak mesela GNOME kullanıyor ama özelleştirilmiş bir versiyonunu kullanmıyor ?Bunun en büyük sebebi Milli Eğitim Bakanlığı ile yapılan anlaşmalar gereği, onların istekleri doğrultusunda arayüz tasarladığımızdan dolayı o şekilde. İkincisi de Windows da çok kullanışlı bir sistem değil aslında biz bunu fark ettiğimiz için tahtalarda daha kullanışlı hâle getirmek için ona (Windows'a) benzemesinin gerekmediğini düşünüp ona göre bir tasarım yaptık.2. Pardus etap neden wine önyüklü bir biçimde gelmiyor? En azından farklı imaj dosyaları harici çoğu imajda önyüklü olarak gelmiyor. Gelmesinin istenme sebebi de çoğu z-kitap vb. uygulamanın sadece wine üzerinden çalıştırılabiliyor olması.Yani burada asıl mantık şu: O z-kitap ların windows versiyonlarını çıkarıp alın kullanın tarzı bir yaklaşımdan ziyade bunu özellikle linux tarafına uyarlamalarını istememizden dolayı böyle bir şey ortaya çıktı ve isteyen kişiler için de direkt wine ile gelen imajlar da var zaten. Resmi imajlar diye bir bölüm var, oraya basarsanız görebilirsiniz.3. Pardus neden varsayılan olarak libre office kullanıyor da onlyoffice kullanmiyor? en azından çoğu kullanıcı için microsofta uyumlulugu daha iyi.Onlyoffice görünüş olarak microsoft officeye benziyor olabilir fakat uyumluluk ve belge formatının asıl üreticisinin libre office olmasından dolayı libre office'i tercih ediyoruz. Libre Office alıştıktan sonra herhangi bir arayüz sıkıntısı olmuyor zaten.4. Pardus ETAP gibi sürümler immutable yapılmayı düşünülüyor mu ya da bir immutable sürüm yapmayı düşünüyorlar mı. Mesela sadece Flatpak vb. yöntemlerle uygulama kurulabilecek bir sürüm Şu anda öyle bir planımız yok, isteyen kendisi bu şekilde ayarlayabilir.5. Pardusun online kurulum seçeneği neden yok, paket ekleme çıkarma ve DE seçme vb. kurulum öncesi işlemleri içinOnline kurulum isosunu diyorsun, o var. Depo üzerinden indirilebiliyor. Sitede insanlar yanlışlıkla onu indirip niye kuramıyorum diye kafaları karışmasın diye eklemedik6. Neden package updater ile pardus updater aynı sistem içerisinde bulunuyor, upgrade geldiğinde package updater karşımıza çıkıyor ama pardus mağazanın içinde de var.Onu ileride kaldırmayı düşünüyoruz-benzer bir şey deb paket yükleyicisinde de olmuştu, yeterince geliştirince diğerini kaldıracaksınız sanırım-Aynen7. Pardus kernel konfigrasyonlarında herhangi bir değişiklik yapıyor musunuz, eklenen bir patch var mı?Yok, direkt debian kerneli8. BTRFS hakkında ne düşünüyorsunuz? varsayılan kurulumda BTRFS'i neden seçmiyorsunuz?BTRFS kurumsal yerlerde çok gerekli bir özellik değil ayrıca kurulum aşamalarının da karmaşıklaşmasına sebep oluyor. Fakat manuel olarak kurulumu yapabilirsiniz, sitemizde de bununla ilgili bir içerik paylaştık zaten. Kurumlar bir sıkıntı olduğu zaman direkt imaj basıp geçmeyi tercih ediyor zaten.9. Depodaki paketleriniz genel olarak eski ve örneğin FirefoxESR kullanılıyor, bu nedenden dolayı Kurumsal ve bireysel kullanıcılar için farklı iso yapma planınız var mı?Şu an için yok, biz şu anda kararlılık üzerine odaklanıyoruz.10. Neden systemd bootloaderini kullanmıyorsunuz da grub kullanıyorsunuz ?Debianda varsayılan olarak gelen o olduğu için. Bir de bir sıkıntı çıktığı zaman grub'da konsola girdiği için bazı komutlar ile hatanın ne olduğunu da anlayabiliyoruz.11. Paketleri derlediğiniz sunucuda hangi dağıtımı kullanıyorsunuz?Debian. Pardus için derleme yaptığımız imajlar var, o imajların üzerinde bütün derleme araçları kurulu geliyor, onu kullanarak derliyoruz. Hem işimizi kolaylaştırıyor hem de neyin neye bağlı olduğunu görebiliyoruz. Aslında pardus kullanıyoruz bi bakıma ama debiandan çok bir farkı yok12. Neden okullarda pardus zorunlu hale getirilmiyor, okulun bir bilişimcisi varsa hemen windowsa dönüştürüyor. Bunun için aldığınız bir önlem var mı?O bizden ziyade Milli Eğitim Bakanlığı ile ilgili bir durum-Anlıyorum ama şunları da eklemek istiyorum: tahta.etap.gov.tr adresinde bir veri paylaşıyorsunuz. Bizzat arkadaşlar ile o verileri inceledik ve tutarlı olmadığı kanısına vardık, o verilerin pardus etap kurulu gelen tahta sayısı olduğunu düşünüyorum ben. Bizim okulda da varmış bir tane ama benim haberim yok mesela-3 ay ele alınmayan makineler database'den düşüyor. interneti olmayabilir, bozuk olabilir 3 ay boyunca mesela, o zaman da sistemden düşüyor13. Gibux'a nasıl bakıyorsunuz, gibux yerine pardus kullanılamaz mıydı, neden kendi işletim sistemini yapmışlar bir daha? Tübitak ve Gelir Idaresi başkanlığının kararları ile ilgili şeyler mi?Hem o şekilde olabilir, hem de sistemlerinin tamamının kontrolünün kendilerinde olmasını istemiş olabilirler.-arkadan başka biri: Bir de tam 2013 zamanlarına denk gelmişti, o arada bi kopukluk\\karmaşa var...-Aynen, iletişimsizlikten dolayı da olabilir...14. Pardusu yaygınlaştırmak için başka çalışmalarınız var mı?Bu tür etkinliklerde, teknofestte varız. Çevremiz ile paylaşıyoruz, Kurumlar ile bazı anlaşmalarımız oluyor.15. Pardus debian tabanına geçtiği zaman sanırım bazı geliştiriciler pisi linux adında devam ettiler. Onların bu yönden ilerlemeye çalışma sebepleri nedir. Acaba onların şu anda olduğu gibi bu yönden gidilseydi acaba daha iyi mi olurduO konuda benim tecrübem var. Çünkü ben de bi ara onların arasındaydım, eskiden kalma bazı teknolojileri artık günümüzde kullanmak çok mantıklı değil. Hız bakımından olsun, daha modern teknolojiler olsun. O yüzden bazı şeylerin yenilenmesi gerektiğini düşünüyorum ben, buna en basit örnek de mesela debiandaki apt paket sistemi, yıllardır -25 civarı- aynı mantık ile gidiyor. bu yüzden paket yazması en zor dağıtımlardan birisi. Çünkü yeterince modern değil, onun yanında arch linux un paket yapısına baktığınızda gayet modern bir paket yapısına sahip. Fakat debian kadar uzun bir süre geliştirilip test edilmediği için onun kadar stabil bir yapıya da sahip değil. Bizim burada asıl amacımız taban oluşturmak olmadığı için biz debianı tercih ettik.-Stabilite için yani?-Aynen. Yani bazı şeylerin modernize edilmesi lazım haklısınız. Pisi linux konusunda da şunu söyleyeyim. Belki pisi linux kullanan arkadaşlar biraz kızabilir. Aslında yaptıkları şey 2011den sonraki bütün sadece paketleri güncellemek, bunun haricinde herhangi bir göze dokunur bir gelişme yok dediğin gibi ölü dağıtım haline geldi.-Acaba mesela pardus bir yandan destek verseydi ölmeyip pardusun gelişmesine de katkı sağlayabilir miydi ?-Ona yönelik de şöyle, ben 2016 yılında pisi linuxtan desteğimi tamamen çektim, yaptığınız iş kötü, geleceği yok gibisinden. Kendim projeler yapmaya başladım, önce onların -eski pardusun- tabanını alıp modernize etmeye başladım. Ordan da bir şey çıkmayınca hani ondan sonra kendim tekrar paket sistemi tasarlayım gibi bir uğraşlara girdim ve gerçekten aşırı uğraştırıcı ve zor bir iş. Anca siyah ekranda bir pencere çıkartabiliyorum" } ]
diff --git a/_site/assets/js/data/swconf.js b/_site/assets/js/data/swconf.js
index 411930a..20ce790 100644
--- a/_site/assets/js/data/swconf.js
+++ b/_site/assets/js/data/swconf.js
@@ -1 +1 @@
-const swconf = { cacheName: 'chirpy-1732907544',resources: [ '/assets/css/jekyll-theme-chirpy.css', '/', '/about/', '/now/', '/links/', '/projects/', '/services/', '/categories/', '/tags/', '/archives/', '/donate/', ], interceptor: {paths: [ ],urlPrefixes: [ ] }, purge: false };
+const swconf = { cacheName: 'chirpy-1732911579',resources: [ '/assets/css/jekyll-theme-chirpy.css', '/', '/about/', '/now/', '/links/', '/projects/', '/services/', '/categories/', '/tags/', '/archives/', '/donate/', ], interceptor: {paths: [ ],urlPrefixes: [ ] }, purge: false };
diff --git a/_site/categories/android/index.html b/_site/categories/android/index.html
index 111a6ca..c7ea96e 100644
--- a/_site/categories/android/index.html
+++ b/_site/categories/android/index.html
@@ -1 +1 @@
- Android | Aliberk Sandıkçı
diff --git a/_site/donate/index.html b/_site/donate/index.html
index f4f2e08..80a2b6a 100644
--- a/_site/donate/index.html
+++ b/_site/donate/index.html
@@ -1 +1 @@
- Buy me a Coffee ☕ | Aliberk Sandıkçı
Buy me a Coffee ☕
Buy me a Coffee ☕
I work on free/libre and open source software and offer free services. General hosting and stuff costs around 890₺ (~$30), so feel free to donate in order to help me keep everything up and running!
I work on free/libre and open source software and offer free services. General hosting and stuff costs around 890₺ (~$30), so feel free to donate in order to help me keep everything up and running!
diff --git a/_site/posts/android-foss-apps/index.html b/_site/posts/android-foss-apps/index.html
index e9e30ce..f34090d 100644
--- a/_site/posts/android-foss-apps/index.html
+++ b/_site/posts/android-foss-apps/index.html
@@ -1 +1 @@
- Android Cihazlar için Açık Kaynak / Özgür Yazılım Uygulama Alternatifleri | Aliberk Sandıkçı
Post
Android Cihazlar için Açık Kaynak / Özgür Yazılım Uygulama Alternatifleri
Android Cihazlar için Açık Kaynak / Özgür Yazılım Uygulama Alternatifleri
Günümüzde gizlilik ve güvenlik en önemli konulardan biri. Bunu sağlamanın en garanti yollarında biri ise kullandığımız uygulamaların açık kaynak olmasına dikkat etmek. Bu tarz uygulamaların kaynak kodu herkese açık bir şekilde görüntülenebildiği için hem güvenlik yamaları daha hızlı bir şekilde gelmekte hem de gizlilik ile ilgili kafamızda bir soru işareti oluşmamakta. Dolayısı ile bu uygulamaları teknolojik cihazlarımızda kullanmamız büyük bir önem taşımaktadır. Bu yazımızda sizin için hem gizlilik ve güvenliğinizi sağlayacak hem de verimliliğinizden geri bırakmayacak açık kaynak kodlu Android uygulamalarına yer vermek istedik.
Uygulama Mağazaları
Burada paylaşacağım diğer tüm uygulamalar için öncelikle bu mağazalardan bir veya birkaçını indirmek işini kolayaştıracak ve otomatik güncelleme almanızı sağlayacaktır. Bu başlık altında Google Play Store için alternatif uygulamaları bulabilirsiniz.
Açık kaynak kodlu uygulamaların toplandığı bir mağaza. Kendi uygulama listenizi ekleyebildiğiniz gibi bu listedeki tüm uygulamaları bulmak için IzzyOnDroid reposunu da eklemek isteyebilirsiniz.
Benzer alternatif-1: AuroraDroid
Varsayılan olarak daha fazla özelliği var ama hem aktif olarak geliştirilmiyor hem de görece yavaş çalışıyor. Bir de bazı uygulamaların ikonları gözükmemekte
Play Store için alternatif arayüz. paralel uygulama yükleme, uygulamdaki izleyicileri(tracker) gösterme benzeri güzel özellikleri var. Anonim olarak veya Google Hesabınız ile giriş yaparak kullanabilirsiniz.
GitHub, GitLab vb. bir linkten uygulamayı direkt siteden güncellemek için. Anında güncel tutmak istediğiniz veya üstteki diğer mağazalarda bulamadığınız uygulamalar için kullanılabilir.
Özelleştirilebilir kamera uygulaması. Hem Profesyonel fotoğrafçılar hem de günlük kullanıcılar için vazgeçilmez. Otomatik fotoğraf hizalayıcı, açı göstergeleri, gelişmiş odak noktası ayarları, iso ve estantene ayarları ve benzeri bir çok diğer kamera uygulamasında olmayan özelliklere sahip.
Gelişmiş kullanıcılar için özelleştirilebilir Mail arayüzü. Mail arayüzü, hesaplar, bildirimler, mail klasörleri, filterler için birçok özelleştirme yapmayı sağlıyor.
Görevler uygulaması, etiketler ve farklı kategoriler oluşturulabiliyor. Markdown desteği, görev önceliği, başlangıç/bitiş tarihi ekleme, alt görev ekleme vb. zengin özelliklere sahip . Aynı zamanda DAVx5, Nextcloud, Google Tasks vb. servisler ile de senkronize edilebiliyor.
Reklamsız YouTube deneyimi. Google hesabı gerektirmiyor. Videolar x3 hızlandırılabiliyor, ses olmayan kısımlar otomatik atlanabiliyor ve videolar indirilebiliyor. Görece eski bir arayüze sahip olsa da oldukça işlevsel
Podcast dinlemek için mükemmel bir uygulama, birçok farklı podcast uygulamasından podcast çekebiliyor ve ses hızlandırma/senkronizasyon gibi gelişmiş özelliklere de sahip
Reklamsız spotify. Spotify hesabını bağlayabiliyorsunuz ve playlist oluşturma/üretme vb. değişik özelliklere sahip. Müzikleri YouTube üzerinden çekmekte ve Piped API'yı da kullanılabiliyor. Biraz yavaş ve buglu.
Sade ama güçlü medya oynatıcı. Benim için VLC'den öne çıkan yanı aynı anda iki farklı altyazı eklenebilmesi. Varsayılan olarak biraz daha hantal olabiliyor ama ayarlardan birçok performans ayarı yapılabiliyor (eski tip türkçe altyazılarda sıkıntı çıkabiliyor, öncesinde dönüştürme işlemi gerekebiliyor)
Geliştirme aşamasında, 15 tane sosyal medya uygulamasını (whatsapp, telegram, discord vb.) tek bir uygulamadan yönetebilecekmişiz, kapalı beta sırasına girmek isteyebilirsiniz.
Akıllı bilekli ve saatler için açık kaynak mobil uygulama alternatifi, yaklaşik 1 senedir MiBand cihazım ile sorunsuz bir şekilde kullanıyorum ve daha birçok cihaz ile de sorunsuz çalışmakta.
Yürüyüş için istatistik ve konum geçmişi vb. Gadgetbridge ile uyumlu bir şekilde çalıştığı için bu başlık altına aldım ama akıllı bileklik/saat olmadan da kullanabilirsiniz.
Kendi Gitea veya Forgejo sunucusu olanlar kullanabilirler
Root Kullanıcıları İçin
Telefonu bizzat Rootlamadığım için burada vereceğim örnekler sığ olacaktır. Hâlihazırda cihazını rootlamış olanlar yorumlarda önerilerini yazabilirler.
Diğer Uygulamalar ve Kategorize Etmeye Üşendiklerim .d
Table Habit (mhabit)
LibreSudoku
lichess
Aliucord (telemetri kapatılmış discord, obtanium ile indirebilirsiniz.)
Binary Eye (barkod okuyucu)
Arity (2 ve 3 boyutlu görüntüleme özelliği olan hesap makinesi)
WhatsDeleted (silinen WhatsApp mesajlarını görmek için )
Semitone (müzik ile uğraşanlar için metronom uygulaması)
Vector Camera
OpenKeychain
Bitwarden
Myne
Logcat
Termux (telefon terminali)
Shelter (uygulamaları ikinci kere yüklemek ve ayırmak için)
LibreSpeed (speed test uygulaması)
SD Maid SE (telefonda yer boşaltmak için)
RHVoice (TTS motoru, ne yazık ki Türkçesi yok)
Openreads (kitap listesi uygulaması)
Florisboard (klavye uygulaması)
Alternatif bulamadıklarım
Türkçe TTS (Text-to-speech) motoru
STT (Speech-to-text) motoru (Türkçe/İngilizce) (Kõnele var ama doğru düzgün ayarlamaya fırsatım olmadı)
WebView alternatifi (Mozilla geckoview üzerinde çalışıyor sanırım ama emin değilim)
Zamanlanmış mail gönderebilen Mail Uygulaması (Fair Mail bunu sadece pro sürümünde yapıyor)
Siz de kullandığınız mobil açık kaynak / özgür yazılımları listeleyebilirsiniz, ekleme yapabilirsiniz veya benim bizzat bulamadıklarımı bulmamda yardımcı olabilirsiniz Okuduğunuz için teşekkürler.
Android Cihazlar için FOSS Uygulama Alternatifleri
Günümüzde gizlilik ve güvenlik en önemli konulardan biri. Bunu sağlamanın en garanti yollarında biri ise kullandığımız uygulamaların açık kaynak olmasına dikkat etmek. Bu tarz uygulamaların kaynak kodu herkese açık bir şekilde görüntülenebildiği için hem güvenlik yamaları daha hızlı bir şekilde gelmekte hem de gizlilik ile ilgili kafamızda bir soru işareti oluşmamakta. Dolayısı ile bu uygulamaları teknolojik cihazlarımızda kullanmamız büyük bir önem taşımaktadır. Bu yazımızda sizin için hem gizlilik ve güvenliğinizi sağlayacak hem de verimliliğinizden geri bırakmayacak açık kaynak kodlu Android uygulamalarına yer vermek istedik.
Uygulama Mağazaları
Burada paylaşacağım diğer tüm uygulamalar için öncelikle bu mağazalardan bir veya birkaçını indirmek işini kolayaştıracak ve otomatik güncelleme almanızı sağlayacaktır. Bu başlık altında Google Play Store için alternatif uygulamaları bulabilirsiniz.
Açık kaynak kodlu ve/veya özgür uygulamaların toplandığı bir mağaza. Kendi uygulama listenizi ekleyebildiğiniz gibi bu listedeki tüm uygulamaları bulmak için IzzyOnDroid reposunu da eklemek isteyebilirsiniz.
Play Store için alternatif arayüz. Eski sürümleri indirme, uygulamadaki izleyici sayısını gösterme benzeri güzel özellikleri var. Anonim olarak veya Google Hesabınız ile giriş yaparak kullanabilirsiniz.
GitHub, GitLab vb. bir linkten uygulamayı direkt siteden güncellemek için. Anında güncel tutmak istediğiniz veya üstteki diğer mağazalarda bulamadığınız uygulamalar için kullanılabilir.
Özelleştirilebilir kamera uygulaması. Hem Profesyonel fotoğrafçılar hem de günlük kullanıcılar için vazgeçilmez. Otomatik fotoğraf hizalayıcı, açı göstergeleri, gelişmiş odak noktası ayarları, iso ve estantene ayarları ve benzeri bir çok diğer kamera uygulamasında olmayan özelliklere sahip.
Gelişmiş kullanıcılar için özelleştirilebilir bir mail istemcisi. Hesaplar, bildirimler, mail klasörleri, filterler için birçok özelleştirme yapmayı sağlıyor. Ayrıca DeepL, LanguageTool, OpenAI vb. bir çok harici bağlantı özelliğine sahip
Mozilla’nın geliştirdiği Mail istemcisi. Masaüstü versiyonundan alışmış olan ve/veya Fair Mail’deki fazla özelliğin içinde boğulan kullanıcılar tercih edebilir. Daha modern ve kullanması kolay!
OpenStreetMap için mobil arayüz, modern harita uygulaması. Hesap girişi sonrası harita üzerinde düzenleme yapabiliyorsunuz. Offline olarak kullanabiliyorsunuz. Harici .gpx yol kayıtlarınızı aktarabiliyorsunuz. Sesli yol tarifi özelliği bulunmakta. Trafik verisi bulunmamaktadır!
Yine OpenStreetMap harita verilerini kullanmakta. Çok daha fazla özelliği bulunmakta. Bir çok harita çeşidi indirilebilmekte ve çok farklı amaçlarla kullanılabilmektedir.
Görevler ve hatırlatıcılar için mükemmel bir uygulama. Etiketler ve farklı kategoriler oluşturulabiliyor. Markdown desteği, görev önceliği, başlangıç/bitiş tarihi ekleme, alt görev ekleme vb. zengin özelliklere sahip . Aynı zamanda DAVx5, Nextcloud, Google Tasks vb. servisler ile de senkronize edilebiliyor.
Reklamsız YouTube deneyimi. Google hesabı gerektirmiyor. Kanallar kategorileştirilebiliyor, videolar x3 hızlandırılabiliyor, ses olmayan kısımlar otomatik atlanabiliyor ve videolar indirilebiliyor. Görece eski bir arayüze sahip olsa da oldukça işlevsel
Daha modern gözüken bir alternatif. Invidious hesapları ile uyumlu
ReVanced
Orijinal YouTube istemcisinin değiştirilmiş hâli. Eklenti yapısı ile istenilen özellikler eklenip çıkarılabiliniyor. Kurmak için bir miktar teknik bilgi gerektirmekte
BURADAN İTİBAREN GÜNCELLENECEK - wordpress –> markdown dönüşümü yapılmakta
Podcast dinlemek için mükemmel bir uygulama, birçok farklı podcast uygulamasından podcast çekebiliyor ve ses hızlandırma/senkronizasyon gibi gelişmiş özelliklere de sahip
Reklamsız spotify. Spotify hesabını bağlayabiliyorsunuz ve playlist oluşturma/üretme vb. değişik özelliklere sahip. Müzikleri YouTube üzerinden çekmekte ve Piped API'yı da kullanılabiliyor. Biraz yavaş ve buglu.
Sade ama güçlü medya oynatıcı. Benim için VLC'den öne çıkan yanı aynı anda iki farklı altyazı eklenebilmesi. Varsayılan olarak biraz daha hantal olabiliyor ama ayarlardan birçok performans ayarı yapılabiliyor (eski tip türkçe altyazılarda sıkıntı çıkabiliyor, öncesinde dönüştürme işlemi gerekebiliyor)
Geliştirme aşamasında, 15 tane sosyal medya uygulamasını (whatsapp, telegram, discord vb.) tek bir uygulamadan yönetebilecekmişiz, kapalı beta sırasına girmek isteyebilirsiniz.
Akıllı bilekli ve saatler için açık kaynak mobil uygulama alternatifi, yaklaşik 1 senedir MiBand cihazım ile sorunsuz bir şekilde kullanıyorum ve daha birçok cihaz ile de sorunsuz çalışmakta.
Yürüyüş için istatistik ve konum geçmişi vb. Gadgetbridge ile uyumlu bir şekilde çalıştığı için bu başlık altına aldım ama akıllı bileklik/saat olmadan da kullanabilirsiniz.
Kendi Gitea veya Forgejo sunucusu olanlar kullanabilirler
Root Kullanıcıları İçin
Telefonu bizzat Rootlamadığım için burada vereceğim örnekler sığ olacaktır. Hâlihazırda cihazını rootlamış olanlar yorumlarda önerilerini yazabilirler.
Diğer Uygulamalar ve Kategorize Etmeye Üşendiklerim .d
Table Habit (mhabit)
LibreSudoku
lichess
Aliucord (telemetri kapatılmış discord, obtanium ile indirebilirsiniz.)
Binary Eye (barkod okuyucu)
Arity (2 ve 3 boyutlu görüntüleme özelliği olan hesap makinesi)
WhatsDeleted (silinen WhatsApp mesajlarını görmek için )
Semitone (müzik ile uğraşanlar için metronom uygulaması)
Vector Camera
OpenKeychain
Bitwarden
Myne
Logcat
Termux (telefon terminali)
Shelter (uygulamaları ikinci kere yüklemek ve ayırmak için)
LibreSpeed (speed test uygulaması)
SD Maid SE (telefonda yer boşaltmak için)
RHVoice (TTS motoru, ne yazık ki Türkçesi yok)
Openreads (kitap listesi uygulaması)
Florisboard (klavye uygulaması)
Alternatif bulamadıklarım
Türkçe TTS (Text-to-speech) motoru
STT (Speech-to-text) motoru (Türkçe/İngilizce) (Kõnele var ama doğru düzgün ayarlamaya fırsatım olmadı)
WebView alternatifi (Mozilla geckoview üzerinde çalışıyor sanırım ama emin değilim)
Zamanlanmış mail gönderebilen Mail Uygulaması (Fair Mail bunu sadece pro sürümünde yapıyor)
Siz de kullandığınız mobil açık kaynak / özgür yazılımları listeleyebilirsiniz, ekleme yapabilirsiniz veya benim bizzat bulamadıklarımı bulmamda yardımcı olabilirsiniz Okuduğunuz için teşekkürler.
Not: Bilgisayarınızın mimarisinin amd64 olduğu varsayılmıştır uname -m komutunu çalıştırarak kontrol edebilirsiniz. çıktı x86_64 ise üstteki kod öbeğini kullanabilirsiniz. Değilse https://archive.debian.org/debian/pool/main/l/lsb/ adresinden lsb-compat ile başlayan sizin mimarinize uygun .deb dosyasını indirip benzer şekilde yükleme adımını tamamlayabilirsiniz.
Sonrasında EPSON Download Center adresinden Linux ve L382 (veya sizin yazıcı modelinizi) seçip ürünü aratın. ARM(AArch32) yazanlar hariç diğer sürücülerin amd64.deb uzantısı ile biten versiyonlarını indirmeniz gerekiyor. (tabii ki yine bilgisayarınızın mimarisinin amd64 olduğunu varsayıyorum). Bende sadece ilkini indirince de sürücüyü algıladı, sanıyorum listedeki diğer paketler ekstra işlemler için. Eğer sizin modelinizin sürücüsünü bulamadıysanız https://www.openprinting.org/drivers adresinde de arayabilirsiniz. Yükleme işlemini yaptıktan sonra sudo /etc/init.d/cups restart komutunu girmeniz gerekebilir.
Model listesinde L382 (veya sizin yazıcı modelinizi) bulun ve sağdan sürücüyü seçin
Yazıcı bilgilerini ekleyin (isteğe bağlı)
Bu adımları yaptıktan sonra yazıcınızın hem uygulamalar tarafından algılanıyor hem de doğru bir şekilde çıktı veriyor olması lazım. Dilerseniz test sayfası yazdırarak doğrulayabilirsiniz.
Ağustost 2023 Güncellemesi: https://packages.debian.org/stretch/lsb-compat 1 linkinde bulunan lsb-compat artık arşivlenmiş durumdadır. Kaynak [3]'ten ulaşabilirsiniz. İşlemlerin denendiği donanımlar: Pardus XFCE 21.4 ve 21.5, x86_64 mimari , Epson L382 yazıcı
Bu adımlar sürücüyü yüklemenizi sağladı mı? Herhangi bir sorunla karşılaştınız mı? Yorumlar kısmında belirtebilirsiniz.
Arch İçin Sürücü Yükleme İşlemi
Arch tabanlı dağıtımlarda Aur gibi bir nimet olduğu için sürücü yüklemek görece daha kolay. Hatta neden bilmiyorum L310 sürücüsü direkt yüklü olarak geldi (CUPS+Gutenprint) ve benim yazıcım ile de uyumlu idi. Onu direkt kullanabildim. Yine de yavaş yazdırıyordu ve bazen sıkıntı çıkartabiliyordu. O yüzden aur kullanarak kendi modelinizin sürücüsünü kurmanızı öneririm. Bunun için yay epson | grep -B 1 L382 komutunu kullanarak ilgili sürücü bulabilir ve yükleyebilirsiniz. Tabii ki L382 yerine kendi modelinizi yazınız. Ayrıca PKGBUILD dosyasını da incelemek isteyebilirsiniz.
Yazıcı Yönetim Uygulaması Yükleme İşlemi
LSB kullanan yazıcıların yönetim uygulaması için https://support.epson.net/linux/Printer/LSB_distribution_pages/en/utility.php adresinden ilgili linki (debian/pardus için ilk link) indirip kurabilirsiniz. Arch için epson-printer-utility paketini aur üzerinden kurabilirsiniz. Uygulamanın çalışması için cihazınızı aç/kapa yapmanız gerekebilir. Ayrıca arch üzerinde ilk önce /opt/epson-printer-utility/lib/epson-backend içerisinde bulunan ecbd dosyasını root olarak çalıştırmanız gerekebilir. Uygulama kılavuzu için https://download.ebz.epson.net/man/linux/utility.html adresine göz atabilirsiniz.
Umarım yazım faydalı olmuştur. Yanlış olduğunu düşündüğünüz kısımları veya sorularınızı yorumlar kısmından iletebilirsiniz.
Not: Bilgisayarınızın mimarisinin amd64 olduğu varsayılmıştır uname -m komutunu çalıştırarak kontrol edebilirsiniz. çıktı x86_64 ise üstteki kod öbeğini kullanabilirsiniz. Değilse https://archive.debian.org/debian/pool/main/l/lsb/ adresinden lsb-compat ile başlayan sizin mimarinize uygun .deb dosyasını indirip benzer şekilde yükleme adımını tamamlayabilirsiniz.
Sonrasında EPSON Download Center adresinden Linux ve L382 (veya sizin yazıcı modelinizi) seçip ürünü aratın. ARM(AArch32) yazanlar hariç diğer sürücülerin amd64.deb uzantısı ile biten versiyonlarını indirmeniz gerekiyor. (tabii ki yine bilgisayarınızın mimarisinin amd64 olduğunu varsayıyorum). Bende sadece ilkini indirince de sürücüyü algıladı, sanıyorum listedeki diğer paketler ekstra işlemler için. Eğer sizin modelinizin sürücüsünü bulamadıysanız https://www.openprinting.org/drivers adresinde de arayabilirsiniz. Yükleme işlemini yaptıktan sonra sudo /etc/init.d/cups restart komutunu girmeniz gerekebilir.
Model listesinde L382 (veya sizin yazıcı modelinizi) bulun ve sağdan sürücüyü seçin
Yazıcı bilgilerini ekleyin (isteğe bağlı)
Bu adımları yaptıktan sonra yazıcınızın hem uygulamalar tarafından algılanıyor hem de doğru bir şekilde çıktı veriyor olması lazım. Dilerseniz test sayfası yazdırarak doğrulayabilirsiniz.
Ağustost 2023 Güncellemesi: https://packages.debian.org/stretch/lsb-compat 1 linkinde bulunan lsb-compat artık arşivlenmiş durumdadır. Kaynak [3]'ten ulaşabilirsiniz. İşlemlerin denendiği donanımlar: Pardus XFCE 21.4 ve 21.5, x86_64 mimari , Epson L382 yazıcı
Bu adımlar sürücüyü yüklemenizi sağladı mı? Herhangi bir sorunla karşılaştınız mı? Yorumlar kısmında belirtebilirsiniz.
Arch İçin Sürücü Yükleme İşlemi
Arch tabanlı dağıtımlarda Aur gibi bir nimet olduğu için sürücü yüklemek görece daha kolay. Hatta neden bilmiyorum L310 sürücüsü direkt yüklü olarak geldi (CUPS+Gutenprint) ve benim yazıcım ile de uyumlu idi. Onu direkt kullanabildim. Yine de yavaş yazdırıyordu ve bazen sıkıntı çıkartabiliyordu. O yüzden aur kullanarak kendi modelinizin sürücüsünü kurmanızı öneririm. Bunun için yay epson | grep -B 1 L382 komutunu kullanarak ilgili sürücü bulabilir ve yükleyebilirsiniz. Tabii ki L382 yerine kendi modelinizi yazınız. Ayrıca PKGBUILD dosyasını da incelemek isteyebilirsiniz.
Yazıcı Yönetim Uygulaması Yükleme İşlemi
LSB kullanan yazıcıların yönetim uygulaması için https://support.epson.net/linux/Printer/LSB_distribution_pages/en/utility.php adresinden ilgili linki (debian/pardus için ilk link) indirip kurabilirsiniz. Arch için epson-printer-utility paketini aur üzerinden kurabilirsiniz. Uygulamanın çalışması için cihazınızı aç/kapa yapmanız gerekebilir. Ayrıca arch üzerinde ilk önce /opt/epson-printer-utility/lib/epson-backend içerisinde bulunan ecbd dosyasını root olarak çalıştırmanız gerekebilir. Uygulama kılavuzu için https://download.ebz.epson.net/man/linux/utility.html adresine göz atabilirsiniz.
Umarım yazım faydalı olmuştur. Yanlış olduğunu düşündüğünüz kısımları veya sorularınızı yorumlar kısmından iletebilirsiniz.
Ankara'da düzenlenen 5. Verimlilik ve Teknoloji Fuarı kapsamında birçok stand ve etkinliğin yanında Pardus standı da vardı. Ben de hazır Ankara'da iken hem Pardus ekibi ile konuşmak hem de fuarı gezmek için alana gittim. Ekip ile tanıştıktan sonraki gün hazır ekibi yerinde bulmuşken neden bir röportaj yapmayayım dedim. Soruları hazırlamak için Yusuf İpek'in Discord kanalındanki değerli arkadaşlara danıştım, kendilerine müteşekkirim. Şimdi yanıtları bu blogun devamında soru-cevap şeklinde paylaşıyor olacağım.
1. Pardus ETAP neden Windows'tan gelen öğretmenler ve öğrenciler için Windows benzeri bir arayüz ile gelmiyor? Neden varsayılan olarak mesela GNOME kullanıyor ama özelleştirilmiş bir versiyonunu kullanmıyor ?
Bunun en büyük sebebi Milli Eğitim Bakanlığı ile yapılan anlaşmalar gereği, onların istekleri doğrultusunda arayüz tasarladığımızdan dolayı o şekilde. İkincisi de Windows da çok kullanışlı bir sistem değil aslında biz bunu fark ettiğimiz için tahtalarda daha kullanışlı hâle getirmek için ona (Windows'a) benzemesinin gerekmediğini düşünüp ona göre bir tasarım yaptık.
2. Pardus etap neden wine önyüklü bir biçimde gelmiyor? En azından farklı imaj dosyaları harici çoğu imajda önyüklü olarak gelmiyor. Gelmesinin istenme sebebi de çoğu z-kitap vb. uygulamanın sadece wine üzerinden çalıştırılabiliyor olması.
Yani burada asıl mantık şu: O z-kitap ların windows versiyonlarını çıkarıp alın kullanın tarzı bir yaklaşımdan ziyade bunu özellikle linux tarafına uyarlamalarını istememizden dolayı böyle bir şey ortaya çıktı ve isteyen kişiler için de direkt wine ile gelen imajlar da var zaten. Resmi imajlar diye bir bölüm var, oraya basarsanız görebilirsiniz.
3. Pardus neden varsayılan olarak libre office kullanıyor da onlyoffice kullanmiyor? en azından çoğu kullanıcı için microsofta uyumlulugu daha iyi.
Onlyoffice görünüş olarak microsoft officeye benziyor olabilir fakat uyumluluk ve belge formatının asıl üreticisinin libre office olmasından dolayı libre office'i tercih ediyoruz. Libre Office alıştıktan sonra herhangi bir arayüz sıkıntısı olmuyor zaten.
4. Pardus ETAP gibi sürümler immutable yapılmayı düşünülüyor mu ya da bir immutable sürüm yapmayı düşünüyorlar mı. Mesela sadece Flatpak vb. yöntemlerle uygulama kurulabilecek bir sürüm
Şu anda öyle bir planımız yok, isteyen kendisi bu şekilde ayarlayabilir.
5. Pardusun online kurulum seçeneği neden yok, paket ekleme çıkarma ve DE seçme vb. kurulum öncesi işlemleri için
Online kurulum isosunu diyorsun, o var. Depo üzerinden indirilebiliyor. Sitede insanlar yanlışlıkla onu indirip niye kuramıyorum diye kafaları karışmasın diye eklemedik
6. Neden package updater ile pardus updater aynı sistem içerisinde bulunuyor, upgrade geldiğinde package updater karşımıza çıkıyor ama pardus mağazanın içinde de var.
Onu ileride kaldırmayı düşünüyoruz
-benzer bir şey deb paket yükleyicisinde de olmuştu, yeterince geliştirince diğerini kaldıracaksınız sanırım-
Aynen
7. Pardus kernel konfigrasyonlarında herhangi bir değişiklik yapıyor musunuz, eklenen bir patch var mı?
Yok, direkt debian kerneli
8. BTRFS hakkında ne düşünüyorsunuz? varsayılan kurulumda BTRFS'i neden seçmiyorsunuz?
BTRFS kurumsal yerlerde çok gerekli bir özellik değil ayrıca kurulum aşamalarının da karmaşıklaşmasına sebep oluyor. Fakat manuel olarak kurulumu yapabilirsiniz, sitemizde de bununla ilgili bir içerik paylaştık zaten. Kurumlar bir sıkıntı olduğu zaman direkt imaj basıp geçmeyi tercih ediyor zaten.
9. Depodaki paketleriniz genel olarak eski ve örneğin FirefoxESR kullanılıyor, bu nedenden dolayı Kurumsal ve bireysel kullanıcılar için farklı iso yapma planınız var mı?
Şu an için yok, biz şu anda kararlılık üzerine odaklanıyoruz.
10. Neden systemd bootloaderini kullanmıyorsunuz da grub kullanıyorsunuz?
Debianda varsayılan olarak gelen o olduğu için. Bir de bir sıkıntı çıktığı zaman grub'da konsola girdiği için bazı komutlar ile hatanın ne olduğunu da anlayabiliyoruz.
11. Paketleri derlediğiniz sunucuda hangi dağıtımı kullanıyorsunuz?
Debian. Pardus için derleme yaptığımız imajlar var, o imajların üzerinde bütün derleme araçları kurulu geliyor, onu kullanarak derliyoruz. Hem işimizi kolaylaştırıyor hem de neyin neye bağlı olduğunu görebiliyoruz. Aslında pardus kullanıyoruz bi bakıma ama debiandan çok bir farkı yok
12. Neden okullarda pardus zorunlu hale getirilmiyor, okulun bir bilişimcisi varsa hemen windowsa dönüştürüyor. Bunun için aldığınız bir önlem var mı?
O bizden ziyade Milli Eğitim Bakanlığı ile ilgili bir durum
-Anlıyorum ama şunları da eklemek istiyorum: tahta.etap.gov.tr adresinde bir veri paylaşıyorsunuz. Bizzat arkadaşlar ile o verileri inceledik ve tutarlı olmadığı kanısına vardık, o verilerin pardus etap kurulu gelen tahta sayısı olduğunu düşünüyorum ben. Bizim okulda da varmış bir tane ama benim haberim yok mesela-
3 ay ele alınmayan makineler database'den düşüyor. interneti olmayabilir, bozuk olabilir 3 ay boyunca mesela, o zaman da sistemden düşüyor
13. Gibux'a nasıl bakıyorsunuz, gibux yerine pardus kullanılamaz mıydı, neden kendi işletim sistemini yapmışlar bir daha? Tübitak ve Gelir Idaresi başkanlığının kararları ile ilgili şeyler mi?
Hem o şekilde olabilir, hem de sistemlerinin tamamının kontrolünün kendilerinde olmasını istemiş olabilirler.
-arkadan başka biri: Bir de tam 2013 zamanlarına denk gelmişti, o arada bi kopukluk\karmaşa var...-
Aynen, iletişimsizlikten dolayı da olabilir...
14. Pardusu yaygınlaştırmak için başka çalışmalarınız var mı?
Bu tür etkinliklerde, teknofestte varız. Çevremiz ile paylaşıyoruz, Kurumlar ile bazı anlaşmalarımız oluyor.
15. Pardus debian tabanına geçtiği zaman sanırım bazı geliştiriciler pisi linux adında devam ettiler. Onların bu yönden ilerlemeye çalışma sebepleri nedir. Acaba onların şu anda olduğu gibi bu yönden gidilseydi acaba daha iyi mi olurdu
O konuda benim tecrübem var. Çünkü ben de bi ara onların arasındaydım, eskiden kalma bazı teknolojileri artık günümüzde kullanmak çok mantıklı değil. Hız bakımından olsun, daha modern teknolojiler olsun. O yüzden bazı şeylerin yenilenmesi gerektiğini düşünüyorum ben, buna en basit örnek de mesela debiandaki apt paket sistemi, yıllardır -25 civarı- aynı mantık ile gidiyor. bu yüzden paket yazması en zor dağıtımlardan birisi. Çünkü yeterince modern değil, onun yanında arch linux un paket yapısına baktığınızda gayet modern bir paket yapısına sahip. Fakat debian kadar uzun bir süre geliştirilip test edilmediği için onun kadar stabil bir yapıya da sahip değil. Bizim burada asıl amacımız taban oluşturmak olmadığı için biz debianı tercih ettik.
-Stabilite için yani?-
Aynen. Yani bazı şeylerin modernize edilmesi lazım haklısınız. Pisi linux konusunda da şunu söyleyeyim. Belki pisi linux kullanan arkadaşlar biraz kızabilir. Aslında yaptıkları şey 2011den sonraki bütün sadece paketleri güncellemek, bunun haricinde herhangi bir göze dokunur bir gelişme yok dediğin gibi ölü dağıtım haline geldi.
-Acaba mesela pardus bir yandan destek verseydi ölmeyip pardusun gelişmesine de katkı sağlayabilir miydi ?-
Ona yönelik de şöyle, ben 2016 yılında pisi linuxtan desteğimi tamamen çektim, yaptığınız iş kötü, geleceği yok gibisinden. Kendim projeler yapmaya başladım, önce onların -eski pardusun- tabanını alıp modernize etmeye başladım. Ordan da bir şey çıkmayınca hani ondan sonra kendim tekrar paket sistemi tasarlayım gibi bir uğraşlara girdim ve gerçekten aşırı uğraştırıcı ve zor bir iş. Anca siyah ekranda bir pencere çıkartabiliyorum
Ankara'da düzenlenen 5. Verimlilik ve Teknoloji Fuarı kapsamında birçok stand ve etkinliğin yanında Pardus standı da vardı. Ben de hazır Ankara'da iken hem Pardus ekibi ile konuşmak hem de fuarı gezmek için alana gittim. Ekip ile tanıştıktan sonraki gün hazır ekibi yerinde bulmuşken neden bir röportaj yapmayayım dedim. Soruları hazırlamak için Yusuf İpek'in Discord kanalındanki değerli arkadaşlara danıştım, kendilerine müteşekkirim. Şimdi yanıtları bu blogun devamında soru-cevap şeklinde paylaşıyor olacağım.
1. Pardus ETAP neden Windows'tan gelen öğretmenler ve öğrenciler için Windows benzeri bir arayüz ile gelmiyor? Neden varsayılan olarak mesela GNOME kullanıyor ama özelleştirilmiş bir versiyonunu kullanmıyor ?
Bunun en büyük sebebi Milli Eğitim Bakanlığı ile yapılan anlaşmalar gereği, onların istekleri doğrultusunda arayüz tasarladığımızdan dolayı o şekilde. İkincisi de Windows da çok kullanışlı bir sistem değil aslında biz bunu fark ettiğimiz için tahtalarda daha kullanışlı hâle getirmek için ona (Windows'a) benzemesinin gerekmediğini düşünüp ona göre bir tasarım yaptık.
2. Pardus etap neden wine önyüklü bir biçimde gelmiyor? En azından farklı imaj dosyaları harici çoğu imajda önyüklü olarak gelmiyor. Gelmesinin istenme sebebi de çoğu z-kitap vb. uygulamanın sadece wine üzerinden çalıştırılabiliyor olması.
Yani burada asıl mantık şu: O z-kitap ların windows versiyonlarını çıkarıp alın kullanın tarzı bir yaklaşımdan ziyade bunu özellikle linux tarafına uyarlamalarını istememizden dolayı böyle bir şey ortaya çıktı ve isteyen kişiler için de direkt wine ile gelen imajlar da var zaten. Resmi imajlar diye bir bölüm var, oraya basarsanız görebilirsiniz.
3. Pardus neden varsayılan olarak libre office kullanıyor da onlyoffice kullanmiyor? en azından çoğu kullanıcı için microsofta uyumlulugu daha iyi.
Onlyoffice görünüş olarak microsoft officeye benziyor olabilir fakat uyumluluk ve belge formatının asıl üreticisinin libre office olmasından dolayı libre office'i tercih ediyoruz. Libre Office alıştıktan sonra herhangi bir arayüz sıkıntısı olmuyor zaten.
4. Pardus ETAP gibi sürümler immutable yapılmayı düşünülüyor mu ya da bir immutable sürüm yapmayı düşünüyorlar mı. Mesela sadece Flatpak vb. yöntemlerle uygulama kurulabilecek bir sürüm
Şu anda öyle bir planımız yok, isteyen kendisi bu şekilde ayarlayabilir.
5. Pardusun online kurulum seçeneği neden yok, paket ekleme çıkarma ve DE seçme vb. kurulum öncesi işlemleri için
Online kurulum isosunu diyorsun, o var. Depo üzerinden indirilebiliyor. Sitede insanlar yanlışlıkla onu indirip niye kuramıyorum diye kafaları karışmasın diye eklemedik
6. Neden package updater ile pardus updater aynı sistem içerisinde bulunuyor, upgrade geldiğinde package updater karşımıza çıkıyor ama pardus mağazanın içinde de var.
Onu ileride kaldırmayı düşünüyoruz
-benzer bir şey deb paket yükleyicisinde de olmuştu, yeterince geliştirince diğerini kaldıracaksınız sanırım-
Aynen
7. Pardus kernel konfigrasyonlarında herhangi bir değişiklik yapıyor musunuz, eklenen bir patch var mı?
Yok, direkt debian kerneli
8. BTRFS hakkında ne düşünüyorsunuz? varsayılan kurulumda BTRFS'i neden seçmiyorsunuz?
BTRFS kurumsal yerlerde çok gerekli bir özellik değil ayrıca kurulum aşamalarının da karmaşıklaşmasına sebep oluyor. Fakat manuel olarak kurulumu yapabilirsiniz, sitemizde de bununla ilgili bir içerik paylaştık zaten. Kurumlar bir sıkıntı olduğu zaman direkt imaj basıp geçmeyi tercih ediyor zaten.
9. Depodaki paketleriniz genel olarak eski ve örneğin FirefoxESR kullanılıyor, bu nedenden dolayı Kurumsal ve bireysel kullanıcılar için farklı iso yapma planınız var mı?
Şu an için yok, biz şu anda kararlılık üzerine odaklanıyoruz.
10. Neden systemd bootloaderini kullanmıyorsunuz da grub kullanıyorsunuz?
Debianda varsayılan olarak gelen o olduğu için. Bir de bir sıkıntı çıktığı zaman grub'da konsola girdiği için bazı komutlar ile hatanın ne olduğunu da anlayabiliyoruz.
11. Paketleri derlediğiniz sunucuda hangi dağıtımı kullanıyorsunuz?
Debian. Pardus için derleme yaptığımız imajlar var, o imajların üzerinde bütün derleme araçları kurulu geliyor, onu kullanarak derliyoruz. Hem işimizi kolaylaştırıyor hem de neyin neye bağlı olduğunu görebiliyoruz. Aslında pardus kullanıyoruz bi bakıma ama debiandan çok bir farkı yok
12. Neden okullarda pardus zorunlu hale getirilmiyor, okulun bir bilişimcisi varsa hemen windowsa dönüştürüyor. Bunun için aldığınız bir önlem var mı?
O bizden ziyade Milli Eğitim Bakanlığı ile ilgili bir durum
-Anlıyorum ama şunları da eklemek istiyorum: tahta.etap.gov.tr adresinde bir veri paylaşıyorsunuz. Bizzat arkadaşlar ile o verileri inceledik ve tutarlı olmadığı kanısına vardık, o verilerin pardus etap kurulu gelen tahta sayısı olduğunu düşünüyorum ben. Bizim okulda da varmış bir tane ama benim haberim yok mesela-
3 ay ele alınmayan makineler database'den düşüyor. interneti olmayabilir, bozuk olabilir 3 ay boyunca mesela, o zaman da sistemden düşüyor
13. Gibux'a nasıl bakıyorsunuz, gibux yerine pardus kullanılamaz mıydı, neden kendi işletim sistemini yapmışlar bir daha? Tübitak ve Gelir Idaresi başkanlığının kararları ile ilgili şeyler mi?
Hem o şekilde olabilir, hem de sistemlerinin tamamının kontrolünün kendilerinde olmasını istemiş olabilirler.
-arkadan başka biri: Bir de tam 2013 zamanlarına denk gelmişti, o arada bi kopukluk\karmaşa var...-
Aynen, iletişimsizlikten dolayı da olabilir...
14. Pardusu yaygınlaştırmak için başka çalışmalarınız var mı?
Bu tür etkinliklerde, teknofestte varız. Çevremiz ile paylaşıyoruz, Kurumlar ile bazı anlaşmalarımız oluyor.
15. Pardus debian tabanına geçtiği zaman sanırım bazı geliştiriciler pisi linux adında devam ettiler. Onların bu yönden ilerlemeye çalışma sebepleri nedir. Acaba onların şu anda olduğu gibi bu yönden gidilseydi acaba daha iyi mi olurdu
O konuda benim tecrübem var. Çünkü ben de bi ara onların arasındaydım, eskiden kalma bazı teknolojileri artık günümüzde kullanmak çok mantıklı değil. Hız bakımından olsun, daha modern teknolojiler olsun. O yüzden bazı şeylerin yenilenmesi gerektiğini düşünüyorum ben, buna en basit örnek de mesela debiandaki apt paket sistemi, yıllardır -25 civarı- aynı mantık ile gidiyor. bu yüzden paket yazması en zor dağıtımlardan birisi. Çünkü yeterince modern değil, onun yanında arch linux un paket yapısına baktığınızda gayet modern bir paket yapısına sahip. Fakat debian kadar uzun bir süre geliştirilip test edilmediği için onun kadar stabil bir yapıya da sahip değil. Bizim burada asıl amacımız taban oluşturmak olmadığı için biz debianı tercih ettik.
-Stabilite için yani?-
Aynen. Yani bazı şeylerin modernize edilmesi lazım haklısınız. Pisi linux konusunda da şunu söyleyeyim. Belki pisi linux kullanan arkadaşlar biraz kızabilir. Aslında yaptıkları şey 2011den sonraki bütün sadece paketleri güncellemek, bunun haricinde herhangi bir göze dokunur bir gelişme yok dediğin gibi ölü dağıtım haline geldi.
-Acaba mesela pardus bir yandan destek verseydi ölmeyip pardusun gelişmesine de katkı sağlayabilir miydi ?-
Ona yönelik de şöyle, ben 2016 yılında pisi linuxtan desteğimi tamamen çektim, yaptığınız iş kötü, geleceği yok gibisinden. Kendim projeler yapmaya başladım, önce onların -eski pardusun- tabanını alıp modernize etmeye başladım. Ordan da bir şey çıkmayınca hani ondan sonra kendim tekrar paket sistemi tasarlayım gibi bir uğraşlara girdim ve gerçekten aşırı uğraştırıcı ve zor bir iş. Anca siyah ekranda bir pencere çıkartabiliyorum
Merhabalar, ben Teknofest 2023 Pardus 21 Hata Yakalama ve Öneri Yarışması finalisti Aliberk. Bu yazı içerisinde sizlere milli imkanlarla geliştirilen işletim sistemimiz Pardus üzerinde yakalamış olduğum hatalardan, yaptığım önerilerden ve genel olarak süreçten bahsetmek istiyorum.
Yaklaşık 2 yıldır GNU/Linux işletim sistemleri kullanmaktayım. Bu sebepten Teknofest içerisinde düzenlenen Pardus Hata Yakalama ve Öneri Yarışması özellikle dikkatimi çekti. Teknofest portalı üzerinden gerekli bilgileri doldurarak yarışmaya kaydımı yaptım. Sonrasında ilk işim bilgisayarıma Pardus kurmak ve kurcalamak oldu. Ben bilgisayar özelliklerimin çok iyi olmamasından kaynaklı XFCE’yi tercih ettim.
Pardus’u günlük yaşamımda da kullanarak fark ettiğim hataları ve “böyle bir özellik olsa güzel olurmuş” diye düşündüğüm özellikleri not ettim. Aynı zamanda bilişim öğretmenimden de okuldaki bilgisayarları kullanmak için izin aldım. Yarışma için 10 tane talep gönderebiliyorduk ve ben bu sayıyı tamamlamak istedim. Ama süreç içerisinde yeterince hata yakalayamadığımdan dolayı ben de Pardus’un diğer alt projelerini inceleme kararı aldım.
Ahtapot, Engerek, Etap ve Liderahenk alt projelerinden daha çok ilgimi çektiğinden dolayı Liderahenk üzerinde hata yakalamak için çalışmalara başladım. Okuldaki 1 bilgisayara Lider sunucusunu 2 bilgisayara da Ahenk istemcisini kurdum. Bu sayede birkaç hata daha yakalama imkanım oldu. Bulduğum hatalar kritik hatalar değildi ama yine de kullanıcı deneyimini etkiliyordu.
Talep oluşturmak için gerekli hata ve önerileri biriktirdikten sonra bulduğum hataların iyi anlaşılması için sıfırdan bir sanal makine kurdum. Sonrasında video kaydı ve ekran görüntüleri de alarak gerekli raporlamaları yaptım. Aynı zamanda GitHub üzerinden de pull request açtım. Sonuç olarak, 4 hata, 6 öneri talebini sistem üzerinden ilettim.
Yaklaşık 3 hafta sonra ise Teknofest ekibinden bir mail geldi. Mailde Pardus 21 Hata Yakalama ve Öneri Yarışmasında finalist olduğum yazıyordu. 1 ay sonra da Teknofest için İstanbul’a gittim. Teknofest alanında 3. olduğumu öğrendim ve Pardus ekibi ile vakit geçirme fırsatı buldum. Standa gelen insanlara Pardus’u tanıtma imkanı buldum. Benim için unutulmaz bir deneyimdi. İlgisini çekenlerin seneye katılmasını tavsiye ediyorum.
Merhabalar, ben Teknofest 2023 Pardus 21 Hata Yakalama ve Öneri Yarışması finalisti Aliberk. Bu yazı içerisinde sizlere milli imkanlarla geliştirilen işletim sistemimiz Pardus üzerinde yakalamış olduğum hatalardan, yaptığım önerilerden ve genel olarak süreçten bahsetmek istiyorum.
Yaklaşık 2 yıldır GNU/Linux işletim sistemleri kullanmaktayım. Bu sebepten Teknofest içerisinde düzenlenen Pardus Hata Yakalama ve Öneri Yarışması özellikle dikkatimi çekti. Teknofest portalı üzerinden gerekli bilgileri doldurarak yarışmaya kaydımı yaptım. Sonrasında ilk işim bilgisayarıma Pardus kurmak ve kurcalamak oldu. Ben bilgisayar özelliklerimin çok iyi olmamasından kaynaklı XFCE’yi tercih ettim.
Pardus’u günlük yaşamımda da kullanarak fark ettiğim hataları ve “böyle bir özellik olsa güzel olurmuş” diye düşündüğüm özellikleri not ettim. Aynı zamanda bilişim öğretmenimden de okuldaki bilgisayarları kullanmak için izin aldım. Yarışma için 10 tane talep gönderebiliyorduk ve ben bu sayıyı tamamlamak istedim. Ama süreç içerisinde yeterince hata yakalayamadığımdan dolayı ben de Pardus’un diğer alt projelerini inceleme kararı aldım.
Ahtapot, Engerek, Etap ve Liderahenk alt projelerinden daha çok ilgimi çektiğinden dolayı Liderahenk üzerinde hata yakalamak için çalışmalara başladım. Okuldaki 1 bilgisayara Lider sunucusunu 2 bilgisayara da Ahenk istemcisini kurdum. Bu sayede birkaç hata daha yakalama imkanım oldu. Bulduğum hatalar kritik hatalar değildi ama yine de kullanıcı deneyimini etkiliyordu.
Talep oluşturmak için gerekli hata ve önerileri biriktirdikten sonra bulduğum hataların iyi anlaşılması için sıfırdan bir sanal makine kurdum. Sonrasında video kaydı ve ekran görüntüleri de alarak gerekli raporlamaları yaptım. Aynı zamanda GitHub üzerinden de pull request açtım. Sonuç olarak, 4 hata, 6 öneri talebini sistem üzerinden ilettim.
Yaklaşık 3 hafta sonra ise Teknofest ekibinden bir mail geldi. Mailde Pardus 21 Hata Yakalama ve Öneri Yarışmasında finalist olduğum yazıyordu. 1 ay sonra da Teknofest için İstanbul’a gittim. Teknofest alanında 3. olduğumu öğrendim ve Pardus ekibi ile vakit geçirme fırsatı buldum. Standa gelen insanlara Pardus’u tanıtma imkanı buldum. Benim için unutulmaz bir deneyimdi. İlgisini çekenlerin seneye katılmasını tavsiye ediyorum.
Cloud Service (alternative to Drive)
Git Service (alternative to GitHub)News Service
Social Media (alternative to Twitter/Instagram etc.)
Video Sharing (alternative to YouTube/Twitch etc.)
Alternative Frontend for
Alternative Frontend for
